• O nas

  • O nas

  • Lindleyowie

  • Lindleyowie

  • E-biblioteka

  • E-biblioteka

  • Nasze archiwum

  • Nasze archiwum

  • Kontakt

  • Kontakt

  • Nowości

  • Nowości

  • Linki

  • Linki

Aktualności

Muzeum Kanału "Dętka" w Łodzi

Tego jeszcze nie było - po raz pierwszy, każdy, kto chce zobaczyć, jak wyglądają kanały wykonane z cegły może to uczynić w Łodzi. W centrum miasta, pod placem Wolności otwarto dla zwiedzających jeden z tutejszych, świetnie utrzymanych kanałów, tzw. "Dętkę". Każdy, kto tam wchodzi jest zaskoczony, że budowla, która z nazwy i przeznaczenia nie budzi miłych skojarzeń zachwyca kunsztownym wykonaniem - bardziej przypomina zamkowy korytarz niż kanał.

Muzeum Kanału "Dętka" w Łodzi

"Dętka" to podziemny, owalny zbiornik na wodę, wybudowany w 1926 roku z myślą o płukaniu sieci kanalizacyjnej w centrum miasta. Jako jeden z pierwszych odcinków miejskiej kanalizacji zaprojektowany został przez brytyjskiego inżyniera, Williama Heerleina Lindleya. Nadzór nad całością prac budowlanych sprawował inżynier Stefan Skrzywan, budowniczy łódzkich wodociągów. Korytarzem "Dętki", wykonanym z czerwonej cegły można obejść Plac Wolności pod ziemią. Ma on ponad 142 metry długości i mieści ok. 300 metrów sześciennych wody. Jest wysoki na 187 centymetrów i szeroki na około półtora metra, co sprawia, że spokojnie można nim spacerować. Jest połączony zasuwami ze zbiegającymi się przy Placu Wolności kilkoma kanałami. Jeśli trzeba było oczyścić któryś z nich, "Dętkę" napełniano wodą i po otwarciu odpowiedniej zasuwy spuszczano ją do jednego z kanałów.

 


Wejście do kanału



Dziś zbiornik pod placem Wolności to budowla zabytkowa, bo sieć kanalizacyjną od ponad 30 lat czyszczą samochody ciśnieniowe. "Dętka" jest jednak utrzymana w doskonałym stanie technicznym i mogła stać się atrakcją turystyczną Łodzi oraz pionierskim założeniem muzealnym w skali całego kraju jako pierwszy tunel wodociągowy w Polsce otwarty dla zwiedzających. Udostępnienie jej szerokiej publiczności zaproponował Zakład Wodociągów i Kanalizacji. Projekt adaptacji "Dętki" wykonał Krzysztof Wardecki, a wystawę w kanale, który dziś jest częścią Muzeum Miasta Łodzi przygotował znany artysta Robert Kuśmirowski. Całość projektu została zrealizowana przy współudziale Urzędu Miasta Łodzi i łódzkiego Zakładu Wodociągów i Kanalizacji.



Łódzkie kanały - dzieło Lindleya i Skrzywana

 


Historia łódzkiej sieci wodociągowej sięga początków XX wieku. W latach 1901 - 1908, inżynier William Lindley przedstawił plan zaopatrywania miasta w wodę ze studni głębinowych, wywierconych w rejonie Łódź - Rzgów. Projekt ten jednak, ze względu na przewidywane wysokie koszty nie został przyjęty do realizacji. Kolejne poważne prace nad budową sieci kanalizacyjnej Łodzi rozpoczęto w 1925 roku. Pracami kierował inżynier Stefan Skrzywan, według projektu Williama Lindleya, który wykorzystał położenie topograficzne Łodzi. Od strony północno - wschodnich wzniesień w rejonie Nowosolnej i Stoków teren miasta opada stopniowo w kierunku południowo - zachodnim do doliny Neru, a różnice poziomów w skrajnych punktach przekraczają 100 metrów. To właśnie pozwoliło na zaprojektowanie i zbudowanie uregulowanej sieci kanałów, odprowadzających ścieki grawitacyjnie do oczyszczalni, którą zaczęto wznosić na Lublinku w 1932 roku.




Szczegóły oraz panoramiczny obraz patrz:
http://www.muzeum-lodz.pl/inne/detka.php

Societas Lindleiana wystąpiło publicznie

W dniu 7 grudnia (wtorek) o godz. 11.00, w sali konferencyjnej Biblioteki Publicznej m.st. Warszawy, ul. Koszykowa 26/28 miała miejsce sesja varsavianistyczna poświęcona Sokratesowi Starynkiewiczowi. W sesji udział wzięło dwoje przedstawicieli naszego Towarzystwa – Teresa Frączczak i Ryszard Żelichowski.

Societas Lindleiana wystąpiło publicznie


W dniu 7 grudnia (wtorek) o godz. 11.00, w sali konferencyjnej Biblioteki Publicznej m.st. Warszawy, ul. Koszykowa 26/28 miała miejsce sesja varsavianistyczna poświęcona Sokratesowi Starynkiewiczowi. W sesji udział wzięło dwoje przedstawicieli naszego Towarzystwa – Teresa Frączczak i Ryszard Żelichowski.


Była to tradycyjna doroczna sesja varsavianistyczna organizowana przez Bibliotekę Publiczną m.st. Warszawy i kierowniczkę Działu Varsavianów Joanny Jaszek-Bieleckiej.





Oto referaty wygłoszone w czasie sesji:  



Andrzej Sołtan (Muzeum Historyczne m.st. Warszawy): Warszawa w okresie prezydentury S. Starynkiewicza.


Jan Berger (Główny Urząd Statystyczny): Statystyka Warszawy w latach prezydentury S. Starynkiewicza wg źródeł polskich i rosyjskich.


Ryszard Żelichowski (Instytut Studiów Politycznych PAN i Societas Lindleiana): Starynkiewicz  i Lindley, geneza wodociągów i kanalizacji w Warszawie.


Marta Jankowska (Biuro Stołecznego Konserwatora Zabytków): Komitet Plantacyjny a stan zieleni Warszawy w k. XIX w.


Teresa Frączczak (Societas Lindleiana), Co zostało nam z czasów Starynkiewicza? Wodociągi warszawskie dziś i jutro.



Materiały z tej sesji ukażą się drukiem w drugiej połowie 2011 roku

  • Archiwum
Slideshow Image 1 Slideshow Image 2 Slideshow Image 2 Slideshow Image 2 Slideshow Image 2 Slideshow Image 2 Slideshow Image 2

Nowości

  • wszystkie
  • spotkania
  • książki
  • wystawy
  • Informacje prasowe
  • Ciekawostki
254250249245223

Kontrowersje wokół jubileuszu pierwszej wody w warszawskich kranach

 Uwagi w 110-rocznicę ukazania się w 1911 r. książki Kanalizacja, wodociągi i pomiary miasta Warszawy wykonane podług projektu i pod głównem kierownictwem inżyniera W.H. Lindleya...


czytaj więcej

Kontrowersje wokół jubileuszu pierwszej wody w warszawskich kranach

W 1911 roku ukazała się klasyczna praca zbiorową Kanalizacja, wodociągi i pomiary miasta Warszawy wykonane podług projektu i pod głównem kierownictwem inżyniera W.H. Lindleya (opracowali inżynierowie: A. Grotowski, E. Szenfeld, R. Gomóliński, J. Herd, M. Jeżowski, F. Kamieniecki, S. Rutkowski, Z. Wendrowski i S. Wolff, nakładem inż. E. Szenfelda, Warszawa 1911, ss. 283).





Okładka polskiego wydania


Nie wiązała się ona jednak z 25–leciem „działania tych urządzeń”, jak sądzą Rabczewski i Rutkowski, w późniejszej dwutomowej pracy Wodociągi i kanalizacja m.st. Warszawy 1886–1936 (pod redakcją inż. Włodzimierza Rabczewskiego, dyrektora Wodociągów i Kanalizacji m.st. Warszawy oraz inż. Stanisława Rutkowskiego, b. wicedyrektora Wodociągów i Kanalizacji m.st. Warszawy, Wydawnictwo Wodociągów i kanalizacji m.st. Warszawy, Warszawa 1937).


   


Rozdział I w wersji polskojęzycznej oraz rosyjskojęzycznej


Praca ta nawiązała do wydarzenia wcześniejszego, odnotowanego na naszej stronie dwa miesiące wcześniej, a mianowicie zatwierdzenia projektu w 1881 roku przez władze carskie i podpisania umowy na ich budowę przez Magistrat z Williamem. H. Lindleyem. Autorzy pracy z 1911 roku nie wymieniają daty 3 lipca 1886 roku, która w okresie międzywojennym dała początek obchodom kontynuowanym po dzień dzisiejszy. Praca zbiorowa opublikowana nakładem inżyniera Szenfelda to publikacja na 30–rocznicę zatwierdzenia projektów [21 kwietnia 1881 roku] i podpisania umowy z Lindleyami [23 lipca 1881 roku].


Warto tu dodać, że współpracownicy W.H. Lindleya za początek uruchomienia prac wodociągowych w Warszawie uznali 1882 rok i pierwszy jubileusz 25-lecia zaplanowali na 1907 rok. Z tych samych prawdopodobnie powodów 4 lipca 1907 roku na terenie Stacji Filtrów, obok wieży ciśnień, odsłonięty został także pomnik (popiersie) Sokratesa Starynkiewicza, dłuta Jana Woydygi. Obchody te odbyły się jednak dwa lata później.

 




Na ten temat zob. R. Żelichowski, Lindleyowie. Dzieje inżynierskiej rodu, Biblioteka Lindleiana, t. II, Warszawa 2019, s. 278-284.

W 140-rocznicę umowy o budowie kanalizacji i wodociągów w Warszawie

W dniu 23/11 lipca 1881 roku, 140 lat temu, W.H. Lindley podpisał z Magistratem umowę na budowę kanalizacyjnych i wodociągowych oraz na kierowanie ich budową w Warszawie
czytaj więcej

W 140-rocznicę umowy o budowie kanalizacji i wodociągów w Warszawie

W dniu 23/11 lipca 1881 roku William Heerlein Lindley, w oparciu o upoważnienie ojca, podpisał z Magistratem warszawskim umowę na wykonanie szczegółowych planów kanalizacyjnych i wodociągowych oraz na kierowanie ich budową w Warszawie. Umowa między Magistratem a W.H. Lindleyem znajduje się Archiwum Państwowym m.st. Warszawy i składa się z 42 paragrafów oraz punktów dodatkowych dotyczących relacji inżynierów z Magistratem. Z treścią umowy mieszkańcy Warszawy dowiedzieli się dopiero w październiku, po opublikowaniu jej w „Przeglądzie Technicznym”.



William Heerlein Lindley


Komitet Budowy Wodociągów i Kanalizacji m. Warszawy zebrał się dwa dni później. Jak pisał „Kurier Warszawski” z 26/14 lipca: „Pierwsze posiedzenie [Komitetu] odbyło się wczoraj pod przewodnictwem prezydenta miasta  w obecności p. Lindleya, syna. Pan prezydent przedstawił Komitetowi projekt kontraktu”. Za „nadzór i za odpowiedzialny główny kierunek robót przy budowie kanalizacji i wodociągu” Zarząd Miejski zobowiązywał się wypłacić Lindleyom wynagrodzenie roczne w wysokości 2000 funtów szterlingów, w ratach kwartalnych, w rublach po kursie w dniu wypłaty. Wartość pierwszego etapu robót projektowych wyniosła dwa tysiące rubli.





Staropolska toaleta



William Lindley-ojciec nie przybył do Warszawy na podpisanie wynegocjowanej z takim trudem umowy, oficjalnie z powodu choroby. Faktycznie dlatego że już dwa lata wcześniej przeszedł na emeryturę i wycofywał się z podejmowanych zobowiązań czyniąc miejsce dla swego następcy najstarszego syna. Ze wszystkich swych praw i obowiązków wynikających z umowy z Magistratem Warszawy zrzekł się on na rzecz Williama Heerleina w dniu 26 sierpnia 1881 roku.


Zakończyła się również niepewność trwająca w Warszawie, co do losu tego wielkiego projektu. Zgodę na jego budowę wydał car  Aleksander II, który zginął w zamachu bombowym 13 marca 1881 roku, kierowanym przez Polaka. W manifeście z 14/2 marca, z okazji wstąpienia na tron jego syn, z usta Aleksandra III popłynęły uspokajające słowa: „Będę się starał naśladować ojca i zakończyć to, co on zaczął”. W przypadku Warszawy car obietnicy dotrzymał i uszanował zgodę wyrażoną przez swojego Aleksandra II  w czasie pobytu w Warszawie. Aleksander III podpisał stosowny ukaz umożliwiający budowę wodociągów oraz kanalizacji w Warszawie. Roboty mogły ruszyć, ale upłynąć musiało jeszcze pięć długich lat zanim ruszyły nowoczesne wodociągi i do domów warszawskich popłynęła filtrowana woda.


Rodzina zawiadamia przyjaciół o śmierci Alexandra Caspara

Rodzina Alexandra Caspara żegna Go pięknym wierszem lokalnego poety z Zurychu, Conrada Ferdinanda Meyera
czytaj więcej

Rodzina zawiadamia przyjaciół o śmierci Alexandra Caspara


 
*

Światowy Dzień Wody oraz wieża wodna Polfy Tarchomin w Warszawie

W dniu 22 marca roku 2021 obchodzimy Światowy Dzień Wody. Tydzień wcześniej warchomińska wieża wodna stała się zabytkiem.  
czytaj więcej

Światowy Dzień Wody oraz wieża wodna Polfy Tarchomin w Warszawie

W roku 2021 Światowy Dzień Wody przypada na  22 marca (poniedziałek), który jako World Water Day ustanowiony został przez Zgromadzenie Ogólne ONZ w czasie konferencji Szczyt Ziemi 1992 w Rio de Janeiro w Brazylii.

Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji S.A. w Warszawie zaprasza tego dnia do Studia Wodociągów Warszawskich na wyjątkowy program „Bądźmy na czasie – pijmy kranówkę”. Zaproszeni goście pokażą „jak smaczna i bezpieczna jest #WarszawskaKranówka. Obserwujcie nasz Facebook, Instagram i wydarzenia – będziemy odkrywać kolejne karty!” – zwraca się do Warszawiaków MPWiK S.A.
Zob.: https://www.facebook.com/events/922738314934435/

 

*

 

W dniu 14 marca, jak poinformował  mazowiecki wojewódzki konserwator zabytków Jakub Lewicki, wieża wodna Zakładów Farmaceutycznych Polfa Tarchomin została wpisana do rejestru zabytków.

 


Autorka: Małgorzata Woś


Budynek wieży wodnej powstał w kompleksie zakładów farmaceutycznych na Tarchominie na terenie znacjonalizowanych po II wojnie światowej Zakładów Ludwika Spiessa. W 1947 roku uruchomiono produkcję penicyliny, zaś w 1953 – insuliny. W 1947 r. fabryka weszła w skład przedsiębiorstw Zjednoczenia Przemysłu Farmaceutycznego POLFA jako Tarchomińskie Zakłady Farmaceutyczne Polfa". Zatwierdzony w 1952 roku projekt obiektu został opracowany przez Władysława Raczyńskiego w Specjalistycznym Przedsiębiorstwie Projektowania Budownictwa Miejskiego - Miastoprojekt. Prace związane z budową przeprowadzono w 1954 roku. Ostatecznie dopiero w 1957 roku wybrano docelowy projekt zwieńczenia wieży autorstwa inż. K. Bohatyrewicza, opracowany przez firmę BIPROFARM. „Partie szczytowe otrzymały formę żelbetowej cylindrycznej nadbudówki ujętej konstrukcją wsporczą w postaci czwórnogu i nadciągów. Wkrótce żelbetowe zwieńczenie uzupełniono ażurowym neonem z logotypem zakładów Polfy wpisanym w koło" – mówił Lewicki.



Więcej zob. https://tvn24.pl/tvnwarszawa/bialoleka/warszawa-bialoleka-wieza-polfy-w-rejestrze-zabytkow-5042980

Więcej fotografii zob. Wieże ciśnień, Małgorzata Łoś, https://wiezecisnien.eu/mazowieckie/warszawa_polfa/

160 rocznica urodzin Josepha Lindleya (1859-1906)

W 2019 roku mija 160 rocznica urodzin Josepha Lindleya (1859-1906), najmłodszego z trzech braci Lindleyów.
czytaj więcej

160 rocznica urodzin Josepha Lindleya (1859-1906)

W 2019 roku mija 160 rocznica urodzin Josepha Lindleya (1859-1906), najmłodszego z trzech braci Lindleyów. Dziesięć lat temu poświęciliśmy mu tekst „Na marginesie 150. rocznicy urodzin Josepha Lindleya” opublikowany w „Kronice Warszawy” (nr 1, 2009) zamieszczony w naszej E-bibliotece pod tytułem „Czwarty Lindley”. Zachęcamy do jego ponownej lektury.





Dziś przypomnimy tylko, że do Warszawy przybył w grudniu 1888 roku, aby zastąpić starszego brata Roberta, który zdecydował się powrócić z rodziną do Anglii. Będąc reprezentantem głównego inżyniera Williama Heerleina objął nadzór nad pomiarów miasta oraz budową kanalizacji i wodociągów.




Otoczył się Polakami, uczestniczył w życiu bieżącym miasta, współfinansował i był wiernym czytelnikiem „Przeglądu Technicznego". Cieszył się szacunkiem swoich pracodawców i szczerą sympatią tych, z którymi współpracował. Wśród cech, które go charakteryzowały, podkreślane były: sprawiedliwość, dobroć serca i uczynność dla wszystkich, którzy się do niego zwracali o pomoc. W 1894 roku ożenił się z Emmy Emilie Suermondt z Wrocławia.Mieli jednego syna o imieniu Henry (Harry) William.



Zmarł 20 kwietnia 1906 roku w zakładzie leczniczym w Ober Ursel (Oberursel), wieku zaledwie czterdziestu siedmiu lat. Większość swojego życie zawodowego Joseph Lindley  spędził w Warszawie.

Przejdź do strony:
  • << Pierwsza
  • < Poprzednia
  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
  • 6
  • 7
  • 8
  • Następna>
  • Ostatnia >>
Societas Lindleiana, wszelkie prawa zastrzeżone
  • O nas
  • Lindleyowie
  • E-biblioteka
  • Nasze archiwum
  • Kontakt
  • Linki
Projektowanie stron internetowych: www.bedweb.pl