Jak pisze autor autor scenariusza i komisarz wystawy prof. Michał Kopczyński.: „Największa rewolucja w dziejach naszej cywilizacji ostatnich stuleci to rewolucja przemysłowa. Wiąże się ona nie tylko z pojawieniem się przemysłu fabrycznego. Jej rewolucyjność polega też na zmianie trybu życia większości ludzi. Naturalnym środowiskiem stało się dla nich miasto, w miejsce dotychczas dominującego środowiska jakim była wieś. Właśnie ta przemiana jest jednym z najważniejszych elementów rewolucji przemysłowej. I to przejście pokazujemy na wystawie - ukazując, jak wraz z nim zmieniali się ludzie”. Zobaczyć można dawną Warszawę, Lwów, Kraków, Łódź i Poznań, czyli największe ośrodki miejskie wszystkich trzech zaborów.
Wystawa koncentruje się na kilku aspektach życia miejskiego:
- na narodzinach higieny (bohaterami tej części wystawy są William i William Heerlein Lindley). Oprócz plansz tematyce tej poświęcone projekcje multimedialne. Towarzyszy im również wystawa przedmiotów użytkowych z epoki, m.in. XIX-wieczną ozdobną muszlę klozetową czy spluwaczkę
Wystawa koncentruje się też na narodzinach nowoczesnego konsumenta. „To pokazuje jak rewolucja przemysłowa pozwoliła znacznie większej części ludności cieszyć się zwykłymi, codziennymi rzeczami. Np. ubranie przestało być dla większości tylko okryciem ciała, a zaczęło stawać się jego ozdobą. Było to możliwe dzięki sztucznym barwnikom i zaawansowanej technice włókienniczej, takiej jak żakard, które przyniosła rewolucja przemysłowa. Obniżyły one ceny barwnych, zdobionych ubrań, które stały się dostępne także dla zwykłych ludzi” – podkreślił Kopczyński
- na ówczesnej reklamie. „Na początku XX w. wzorem amerykańskim sztuka reklamowa wychodzi na ulice w postaci plakatu reklamowego. Opowiadamy też o formach handlu, bazarach, sprzedaży naręcznej. I pokazujemy, jak władze starają się ten początkowy chaos uporządkować, czego dowodem jest np. Hala Mirowska” – mówi autor ekspozycji.
- na prywatnych salonach i na narodzin nowej przestrzeni publicznej rozrywki: kawiarni, powszechnie dostępnych teatrów i teatrzyków na wolnym powietrzu, wystaw, zawodów sportowych, a więc form aktywności dziś dobrze znanych, a wtedy nowych.
- na symbolice kryjącej się w nazwach ulic czy pomnikach.
- na wydarzeniach rewolucji 1905 r., której rocznica przypada w tym roku.
Na wystawie można zobaczyć fotografie, wycinki prasowe czy plakaty reklamowe oraz codzienne przedmioty ilustrujące tworzenie się nowoczesnego miasta. „Często są to przedmioty zwyczajne jak zegarek, bez którego jednak nie mogła funkcjonować kolej, dostarczająca ówczesnym mieszkańcom miast towarów konsumpcyjnych. Innym razem rzeczy niezwykłe, jak jednostrzałowy pistolet dla rowerzystów, aby mieli się czym bronić przed atakującymi ich psami” – dodaje Kopczyński.
Na wystawę składa się ikonografia oraz artefakty z epoki pochodzące ze zbiorów muzeów i z kolekcji prywatnych. Wśród eksponatów są m.in. bicykl, oryginalne suknie, w tym pierwsze modele szyte seryjnie, telefon Ericssona, aparat fotograficzny Kodaka i telegraf.
Uzupełnieniem ekspozycji są nieme filmy będące w repertuarze objazdowego kina jarmarcznego. A miłośnicy gier planszowych mogą zagrać w oryginalną grę z epoki „Wyścigi konne”.
Ekspozycja jest czynna codziennie w Bibliotece Uniwersyteckiej w Warszawie (ul. Dobra 56/66, sala wystawowa na parterze) w dniach 25 września – 6 grudnia 2015, w godzinach od 10 do 18 [z wyłączeniem 1 i 22 listopada].
Ceny biletów: 4 zł (ulgowy), 8 zł (normalny), bilet grupowy – 4 zł/osoba (min. 10 osób), 16 zł rodzinny (min. trzy osoby). W piątki i dla osób powyżej 60. roku życia wstęp wolny.
Wystawie towarzyszy audioprzewodnik, który można pobrać na swoje urządzenie mobilne (telefon lub tablet) przed lub w czasie wizyty na wystawie. O wystawie opowiada kurator, prof. Michał Kopczyński.
Wystawie towarzyszą wykłady połączone ze zwiedzaniem wystawy | godz. 17.00 | wstęp wolny
Informacje: http://muzhp.pl/pl/c/1574/wystawa-ziemia-obiecana-miasto-i-nowoczesno
W marcu 2017 roku miasto Baku obchodzi setną rocznicę budowy wodociągu według projektu W.H. Lindleya (na fot. Lindley i Tagijew)
W 100 lat wodociągu Shollar-Baku, ostatniego dzieła Williama H. Lindleya
Pod
koniec XIX wieku gospodarze miasta Baku musieli uporać się z fundamentalnym
problemem dla dalszego rozwoju Baku - niedoborem wody. Wyczerpano już wszystkie
dostępne rozwiązania, począwszy od pobierania zanieczyszczonej wody z
pobliskich rzek a na budowie zakładów odsalania wody morskiej zakończywszy. Także
szukano specjalistów zagranicą. Po latach różnorodnych prób i narad zapadła
decyzja, aby do miasta doprowadzić wodę z odległych źródeł gór Kaukazu.
Tego
trudnego zadania podjął się r William Heerlein Lindley. Prace, które rozpoczął w
1899 roku, prowadził aż do śmierci w 1917 roku. Zaprojektowany przez niego rurociąg
miał swój początek u źródeł rzeki Kura, wypływającej ze stoków Dolnego Kaukazu,
110 mil (177 km) na południe od miasta Baku.
Jak mówił sam Lindley: „W Europie Zachodniej kierowałem pracami wodociągowymi i kanalizacyjnymi w 35 miastach, ale nigdy nie miałem do czynienia z dziełem o takim technicznym rozmachu i trudnościach, jak budowa tego rurociągu”. Redakcja tygodnika „Illustrated London News” z 1912 roku w artykule zatytułowanym "Woda dla Miasta Wielkiej Ropy: Budowa najdłuższego wodociągu w Europie" opisała szczegółowo rozmach tej budowy.
Chociaż od 1914 roku trwała pierwsza wojna światowa, udało mu się Lindleyowi przybyć do Baku, by w 1917 roku wziąć udział w „wielkim otwarciu”. W dniu 21 stycznia milioner-filantrop Z.H. Taghiyev, wspierający projekt finansowo i propagandowo, przekręcił kurek w obecności wszystkich władz lokalnych i woda ze źródła w Shollar popłynęła do punktu poboru wody w centrum miasta. Następnego dnia Lindley włączył osobiście zawór i krystalicznie czysta woda wypełniła zbiornik na wodę o pojemności 4,5 miliona wiader wody.
Transkaukaskie Linie Kolejowe uhonorowały z tej okazji Lindleya żetonem na korzystanie z ich usług do końca życia.
Obecnie ujęcie w Shollar po stu latach nadal jest uznawane za najlepsze źródło wody miasta Baku, zarówno ze względu na jej jakość jak i na niezawodną dystrybucję
.
Była to ostatnia podróż Williama H. Lindleya do tej odległej części Imperium Rosyjskiego. Wiadomości z frontu, wkrótce o rewolucji bolszewickiej, oznaczały koniec świata, który znał. Sir William Heerlein Lindley zmarł w grudniu 1917 roku w swoim domu w Londynie na atak serca. Miał 64 lata.
Wieść o jego śmierci dotarła do Baku w następnym roku. W dniu 3 marca 1918 roku, na nadzwyczajnym wspólnym posiedzeniu władze miasta uczciły tę smutną wiadomość minutą ciszy.
Dla uczczenia jego zasług dla miasta władze stolicy Demokratycznej Republiki Azerbejdżanu przemianowały Aleję Romanowów na ulicę Williama H. Lindleya. W 1923 roku bolszewicy zmienili jej nazwę. Obecnie to ulica 28 maja i upamiętnia narodziny pierwszej Republiki Azerbejdżanu w 1918 roku.
Na fotografii prace nad ujęciem w Szolar (w tle inż. Stefan Skrzywan)
W październiku 2016 roku, z okazji 130-lecia
wodociągu Samary, przed głównym wejściem do przedsiębiorstwa SKS-Samara Sp. zoo
(Systemy komunalne w Samarze) otwarto Aleję Sław, w której
umieszczono nazwiska wybitnych przedstawicieli miejskiej branży
wodno-kanalizacyjnej.
Każdego roku Aleja Gwiazd jest uzupełniana nowymi nazwiskami. Rolę "gwiazd" odgrywają płyty z szarego eleganckiego lokalnego kamienia.
W 2016 roku w Alei Gwiazd uwieczniono nazwiska założycieli miejskiej sieci
wodociągowo-kanalizacyjnej: Williama H. Lindleya. Petera Alabina, Nikolaja Zimina oraz Alfreda von Vacano.
William Heerlein Lindley jest autorem projektu pierwszej kanalizacji Samary.
W 1906 roku Magistrat (Duma) Samary podjął decyzję o budowie kanalizacji w tym mieście według projektu W.H. Lindleya. Główne części kanalizacji zachowały się do dziś. W 2019 roku minęło 110 lat od tego wydarzenia.
Na płycie brakuje litery „H”, skrótu od Heerlein, członu jego nazwiska (według brytyjskiej tradycji nazwiska matki). Zwróciliśmy się z prośba o jego uzupełnienie. Może nasi Rosyjscy przyjaciele wprowadzą tę niezbędną korektę
Peter Alabin (1824-1896) od 1884 do
1891 pełnił funkcję burmistrza i na tym stanowisku w dużej mierze przyczynił
się do otwarcia pierwszego wodociągu w Samarze w 1886 roku.
Odsłonięcie pierwszych "gwiazd" w Alei Sław
Alfred Josef Marie Ritter von Wellho Vacano
(Альфред фон-Вакано) (1846-1929), poddany austriacki, przedsiębiorca,
filantrop, właściciel browaru w Samarze. Inicjator i sponsor budowy pierwszej kanalizacji w
Samarze. W 1909 roku oddano do użytku sfinansowaną przez niego próbną
kanalizację o długości 4,2 km.
Nikolay Zimin jest autorem projektu pierwszego wodociągu w Samarze.
Widok ogólny na pierwsze "gwiazdy"
W latach 2017-2019 Aleja Sław wzbogaciła się o kolejne cztery tablice.
***
Fotografie zawdzięczam dyrektorowi generalnemu SKS-Samara Vladimirowi Biryukovowi (Главного управляющего директора ООО "Самарские коммунальные системы" Бирюкова Владимира) oraz Marii A. Almazovej, kierownikowi działu PR SKS (Мария Александровна Алмазова, начальник отдела по связям с общественностью ООО), za co bardzo dziękuję .
W 1960 roku, a więc
sześćdziesiąt lat temu, Koksownia Kattwyk przygotowała specjalny medal
poświęcony pamięci Williama Lindleya. Na awersie znajduje się biust Williama
Lindleya z napisem:
HAMBURGERGAS (Hamburgski gaz, w górnej części) oraz WILLIAM LINDLEY, ERBAUER DES ERSTEN HAMBURGER
GASWERKS (W. Lindely, budowniczy pierwszej gazowni Hamburga, w dolnej:). Na rewersie umieszczono duży napis: HGW KOKEREI KATTWYK
1960 (Koksownia w Kattwyk, 1960).
Zbiory: Societas Lindleiana
Upamiętnienie dotyczyło otwarcia nowej koksowni w przemysłowej dzielnicy Hamburga otwartej w 1960 roku. Nowa koksownia istniała krótko. Wygaszona w 1981 roku, zburzona został w rok później.
W sierpnia 1844 roku nastąpiła uroczystość wmurowania kamienia węgielnego pod budowę pierwszej koksowni do produkcji gazu w Grasbrook. W rok później nadszedł czas: pierwsze publiczne latarnie gazowe do oświetlenia głównych ulice Hamburga gazem uzyskiwanym z węgla. Jesienią 1845 roku nastąpiła tak duża powódź, że nowa gazowa nie nadawała się do użytku. Potrzebny był nowy budynek. „Przejął go angielski inżynier William Lindley, który był również odpowiedzialny za budowę nowoczesnego zaopatrzenia w wodę w Hamburgu. Latarnie gazowe spłonęły ponownie pod koniec 1846 roku: w liczbie 2020. Jasność ulic sprawiła, że gazownia stała się tak popularna, że jej wizerunek zdobił rewersy kart do gry” – pisze Sasha Disko-Schmidt w tekście Gasversorgung für die moderne Stadt (Zaopatrzenie w gaz nowoczesnego miasta).
Zob. https://geschichtsbuch.hamburg.de/epochen/industrialisierung/gasversorgung-fuer-die-moderne-stadt/
Kattwyk wraz z Altoną znalazł się w obrębie Hamburga w 1937 roku. Obecnie z nawą tą wiąże się niezwykły most zwodzony Kattwykbrücke przerzucony nad południową Łabą, dla ruchu kolejowego i drogowego. Most o długości 290 metrów łączy Moorburg ze wschodnim półwyspem Kattwyk, który należy do wysp Łaby Hohe Schaar i Wilhelmsburga.
W dniu 22 maja 2020 roku, w środku pandemii koronawirusa, Stowarzyszenie
Lindleyowskie upamiętnia 120. rocznicę śmierci Williama Lindleya, projektanta
warszawskiej kanalizacji i wodociągów.
W. Lindley zmarł 22 maja 1900 roku we własnym domu
przy 74 Shooter's Hill Road w londyńskiej dzielnicy Blackheath. Miał mniej niż
92 lata. Przyczyną śmierci były problemy zdrowotne związane z wiekiem i
niewydolność serca. W ostatnich chwilach życia towarzyszył mu jego najstarszy
syn, Sir William Heerlein. Lindley, kontynuator prac ojca i jego siostra Julia.
Pogrzeb odbył się trzy dni później. Został pochowany na cmentarzu Charlton w
londyńskiej dzielnicy Greenwich.
William Lindley senior odwiedził Warszawę tylko raz, w czerwcu 1876 roku, na zaproszenie generał-gubernatora Pawła Kotzebue i p.o. prezydenta Warszawy, generała Sokratesa Starynkiewicza. Po kilku dniach zwiedzania miasta W. Lindley zgodził się sporządzić projekt kanalizacji i wodociągów dla Warszawy. Projekt został opublikowany w 1879 roku, kiedy to mając 71 lat, W. Lindley przeszedł na emeryturę.
Światowy Dzień Wody obchodzony jest od 1993 roku. Propozycja jego ustanowienia padła rok wcześniej podczas Konferencji ds. Środowiska i Rozwoju Narodów Zjednoczonych (UNCED). Zatwierdziło ją Zgromadzenie Ogólne ONZ. Od lat w obchodach tego dnia aktywnie uczestniczy również Unia Europejska.
Źródło: https://www.igwp.org.pl/index.php/informacje/wydarzenia
Tego roku obchodzimy Światowy Dzień Wody: w warunkach pandemii. Dlatego hasłem przewodnim jest prawidłowa higiena rąk (ważna zawsze), ale dziś ze szczególnym akcentem na powstrzymanie rozprzestrzeniania się COVID-19 i wielu innych chorób zakaźnych.
https://www.teraz-srodowisko.pl/aktualnosci/Swiatowy-Dzien-Wody-2020-koronawirus-8435.html
22 marca to również święto pracowników gospodarki wodnej. „Na co dzień dbamy o zasoby wodne kraju. To nasza misja, pasja i wielka odpowiedzialność. Doskonale wiemy, że woda jest ważna w każdym aspekcie współczesnego życia, a zachowanie jej zasobów jest kluczowe również dla przyszłych pokoleń. To wyzwanie jakie dziś podejmujemy, najważniejsze, zwłaszcza w dobie zmieniającego się klimatu i kurczących się zasobów wodnych przy jednoczesnym zwiększaniu się populacji kraju i świata” – czytamy na stronie Wód Polskich.
https://wody.gov.pl/aktualnosci/993-swiatowy-dzien-wody-2020
Tym razem, zamiast wspólnego świętowania proponujemy „Wirtualne zwiedzanie Stacji Filtrów” przygotowane przez MPWiK w Warszawie,
https://pl-pl.facebook.com/hashtag/mpwikwarszawa?source=feed_text&epa=HASHTAG&__tn__=*NK-R
Z okazji 10-lecia w 2019 roku Towarzystwa Lindleyowskiego „Societas Lindleiana” ukazało się długo wyczekiwane przez
członków i sympatyków nowe,
poszerzone i uzupełnione wydanie książki Lindleyowie. Dzieje inżynierskiego rodu. Jej Autorem jest prof. dr Ryszard Żelichowski, Prezes naszej organizacji.
Książka opublikowana została w powołanej do życia serii Biblioteka „Societas Lindleiana” i składa się z trzech tomów.
Tom I pierwszy dotyczy początków rodu i prac Lindleyów na terenie Wielkiej Brytanii oraz Cesarstwa Niemieckiego, tom drugi Cesarstwa Rosyjskiego (w tym Warszawy), tom III zaś dziejów członków rodziny seniora Lindleya i jego potomków do XXI wieku. Pełny opis bibliograficzny tomów ze spisami treści znajduje się pod poniższymi linkami:
https://e-isbn.pl/IsbnWeb/onix/summary.html?record_id=7667142
https://e-isbn.pl/IsbnWeb/onix/summary.html?record_id=7667143https://e-isbn.pl/IsbnWeb/onix/summary.html?record_id=7667144
Seria ma charakter kolekcjonerski i limitowany nakład. Dostępna jest jedynie członkom Towarzystwa. Po nowym roku zapoznać się można będzie z nią w centralnych bibliotekach na terenie całego kraju.