Nowości

Z historii „martyrologii wodociągowej”

Budowa nowoczesnych wodociągów przez Williama Lindleya w połowie XIX wieku w Hamburgu wyeliminowała popularny zawód nosiwody. Był on nadal potrzebny na przedmieściach, ale eleganckie centrum miasta takiej postaci już nie potrzebowało. Zanik tego zawodu zapoczątkował romantyczną „martytologię wodociągową”.

W dniu 15 marca 1854 roku w przytułku dla ubogich w Hamburgu zmarł Johann Wilhelm Bentz (ur. 1786) znany powszechnie pod pseudonimem "Hummel". Sławę swą wśród mieszkańców ta barwna postać zawdzięczała książce "Rozmowy z Goethem". W XIX wieku ogłoszono go pierwszym bezrobotnym i pierwszą ofiarą wodociągów Lindleya. 

Johann Wilhelm Bentz (Hummel)

Do dnia dzisiejszego podobizna Hummela reprodukowana jest w wielu przewodnikach i książkach o starym Hamburgu. To on wyrzeźbiony jest na jednym z rogów pięknego drewnianego zajazdu w Bergedorf. W okresie międzywojennym zyskał tak dużą popularność, że 18 września 1938 roku mieszkańcy Hamburga wybudowali mu pomnik na rogu Rademachergang i Breiter Gang w formie studni z jego postacią. Obecnie jest to jedna z pamiątek turystycznych tego miasta.

Drewniana wieża ciśnień w Warszawie

Historię tej podwarszawskiej kolejki przypomniał Jerzy S. Majewski. Kolejka jabłonowska łączyła Jabłonnę z Pragą i Karczewem. Jej główna stacja znajdowała się przy moście Kierbedzia, warsztaty i parowozownie zaś w rejonie obecnego ronda Wiatraczna.

Budowę kolei podjęto w 1898 r. Inicjatorem przedsięwzięcia było Towarzystwo Akcyjne Wąskotorowej Drogi Żelaznej Jabłonna - Wawer. (…) W maju 1899 r. zaczęto układanie torów od mostu Kierbedzia w kierunku Jabłonny, potem zaś w stronę Wawra. 

Otwarcie kolejki nastąpiło w listopadzie 1900 r., odcinek do Wawra uruchomiono 4 stycznia 1901 r. Główne budynki stacyjne wznosiły się w Jabłonnie, Wiśniewie, przy Moście (stacja Most) na Grochowie i w Wawrze. Już w 1903 r. podchwycono pomysł przedłużenia kolejki aż do Karczewa, ale wtedy zabrakło pieniędzy. Ostatecznie linię wydłużono w latach 1912-14. Stało się tak dzięki utworzeniu w 1911 r. Towarzystwa Akcyjnego Warszawskich Dróg Żelaznych Podjazdowych, w skład którego weszły kolejki Wilanowska, Grójecka i Jabłonowska.

Większościowy pakiet akcji miał kapitał belgijskidopomógł w sfinansowaniu nowego taboru dla trzech kolejek i w modernizacji ich infrastruktury. Nowe szyny z Wawra do Karczewa były cięższe niż kładzione wcześniej. Budowa wiązała się z dużą inwestycją inżynieryjną, jaką był nowy sześcioprzęsłowy most o żelbetowej konstrukcji przerzucony przez Świder. Do dziś zachował się ślad kolejki od Anina po Falenicę w przebiegu obecnych ulic Mrówczej i Mozaikowej.

Fragmenty tekstu  i fotografia  pochodzą z artykułu Jerzego S. Majewskiego  opublikowanego w "Gazecie Wyborczej" z dnia 27 czerwca 2003 r.

http://miasta.gazeta.pl/warszawa/1,34880,1557212.html?as=2&ias=2

http://www.kolej.one.pl/index.php?dzial=linie&id=1152&okno=informacje&od=6&do=6

John Lindley ( 1799 – 1865)

John Lindley (1799 –  1865) , angielski botanik. Urodził sie w Catton koło Norwich, w rodzinie botaników. Ojciec  George Lindley był autorem „Przewodnika po sadzie i ogrodzie przykuchennym” (A Guide to the Orchard and Kitchen Garden).

W 1820 r. opublikował pracę Monographia Rosarum, w której opisał nowe gatunki  tych kwiatów I wykonał własnoręcznie rysunki. W 1821 r. opublikował Monographia Digitalium i  Observations on Pomaceae,  a następnie przez dziewięć lat pisał artykuły do „Encyklopedi roślin (Encyclopaedia of Plants). Kolejne fundamentalne prace J. Lindleya to  wnilkliwy opis brytyjskiej flory  (A Synopsis of British Flora, arranged according to the Natural Order (1829) oraz “Wstęp do systemu naturalnego w botanice” ( An Introduction to the Natural System of Botany, 1831).

Od 1822 r. J. Lindley był sekretarzem-asystentem w "Horticultural Society" a w 1829 r. objął katedrę botaniki na University College w Londynie, w której pracował do 1860 r. Wniósł bardzo ważny wkład do Botanical Register,któtrego był wieloetnim redaktorem oraz ukazującej się do dziś  "The Gardeners' Chronicle" , w którym kierował działem roślinno-ogrodniczym. Zmarł w Bedford Park w 1865 r.

W historii botaniki zapisał się jako twórca klasyfikacji orchidei.

http://en.wikipedia.org/wiki/John_Lindley

Barkeria lindleyana

Występowanie: Kostaryka i Meksyk. Barkeria lindleyana ssp. lindleyana rośnie na drzewach i krzewach na wysokościach 800-1600 m. Barkeria lindleyana ssp. vanneriana rośnie głównie na skałach w meksykańskich stanach Michoacan, Guerrero, Oaxaca i Puebla na wysokościach 1000-2000 m. W naturze kwitnie od lata do jesieni. W Kostaryce gatunek ten zakwita zwykle na kostarykański Dzień Niepodległości przypadający we wrześniu i tam

Pseudobulwy/łodyga: Pseudobulwy mają 4-15 cm długości i 0,6 cm średnicy. Pędy o kształcie wrzecionowatym do cylindrycznego pokryte są cienkimi, białawymi, suchymi, podobnymi do membrany osłonkami liściowymi. Rośliny z Kostaryki, które zwykle rosną na drzewach, są większe i bardziej wysmukłe, mają cienkie korzenie, a nowy przyrost wyrasta zwykle przy podstawie pierwszego węzła. Rośliny meksykańskie rosną głównie na skałach. Ich pędy są krótsze, liście zmienne, korzenie znacznie grubsze, a nowe przyrosty wyrastają z drugiego lub trzeciego węzła, nadając roślinie wspinający się pokrój. 

Liście: Kilka. Dość mięsiste liście wyrastają na ogół w pobliżu wierzchołka pędu. Mają 15 cm długości, są ułożone dwurzędowo, podłużno-lancetowate to owalno-lancetowatych, ostro zakończone i często mają purpurowe smużki. Liście dość szybko opadają.

Kwiaty: Od kilku do wielu na każdym kwiatostanie. Kwiaty są dość rzadko rozmieszczone na pędzie kwiatowym i mają do 5-7 cm średnicy. Choć są bardzo zmienne w kolorystyce, to zwykle mają odcień liliowy. Liliowa warżka, o zmiennym kształcie, ma biały środek i ciemniejsze liliowe kropki na wierzchołku.

http://www.orchidarium.pl/AdoZ/html/Barkeria%20lindleyana.htm

Kwadratowa wieża ciśnień

Obecnie znajduje się tam Muzeum Gazownictwa. Na stronie Muzeum czytamy „Zespół Gazowni Warszawskiej, na terenie której mieści się Muzeum, powstał w końcu 1888 roku i szybko zaczął przejmować rolę głównego zakładu gazowniczego. W XX wieku gazownia wolska stała się głównym producentem gazu dla Warszawy. Nic więc dziwnego, że wiele urządzeń zachowanych z pierwszych lat działania gazowni, wpierw na ulicy Ludnej, później także na Woli, zachowano dla potrzeb pamiątkowych właśnie na terenie zakładu przy Kasprzaka. Nawet budynek Muzeum może mieć fascynującą formę. Wybudowany w typowym dla swego okresu stylu przemysłowym, ceglany gmach jest interesujący dzięki swej typowej, ale pięknej architekturze”.

Właścicielami obiektu są Władze Mazowieckiej Spółki Gazownictwa, która organizuje tu także wydarzenia kulturalne, nie związane bezpośrednio z tematyką gazownictwa.

Uwaga: na wizytę w Muzeum trzeba się umówić a sam obiekt roi się od tabliczek zakazu fotografowania… Strona Muzeum nie posiada własnej fotografii obiektów i posługuje się zdjęciami z Wikipedii!

http://www.sitpnig.net.pl/index.php?article=4

P.S.

Dla miłośników urody tego typu obiektów załączamy link do kolekcji historycznych wież ciśnień.

http://republika.pl/wieze/indexStare.html

Zapraszamy do naszej własnej kolekcji polskich wież (Archiwum, galeria Wieże cisnień)!