W 1960 roku, a więc
sześćdziesiąt lat temu, Koksownia Kattwyk przygotowała specjalny medal
poświęcony pamięci Williama Lindleya. Na awersie znajduje się biust Williama
Lindleya z napisem:
HAMBURGERGAS (Hamburgski gaz, w górnej części) oraz WILLIAM LINDLEY, ERBAUER DES ERSTEN HAMBURGER
GASWERKS (W. Lindely, budowniczy pierwszej gazowni Hamburga, w dolnej:). Na rewersie umieszczono duży napis: HGW KOKEREI KATTWYK
1960 (Koksownia w Kattwyk, 1960).
Zbiory: Societas Lindleiana
Upamiętnienie dotyczyło otwarcia nowej koksowni w przemysłowej dzielnicy Hamburga otwartej w 1960 roku. Nowa koksownia istniała krótko. Wygaszona w 1981 roku, zburzona został w rok później.
W sierpnia 1844 roku nastąpiła uroczystość wmurowania kamienia węgielnego pod budowę pierwszej koksowni do produkcji gazu w Grasbrook. W rok później nadszedł czas: pierwsze publiczne latarnie gazowe do oświetlenia głównych ulice Hamburga gazem uzyskiwanym z węgla. Jesienią 1845 roku nastąpiła tak duża powódź, że nowa gazowa nie nadawała się do użytku. Potrzebny był nowy budynek. „Przejął go angielski inżynier William Lindley, który był również odpowiedzialny za budowę nowoczesnego zaopatrzenia w wodę w Hamburgu. Latarnie gazowe spłonęły ponownie pod koniec 1846 roku: w liczbie 2020. Jasność ulic sprawiła, że gazownia stała się tak popularna, że jej wizerunek zdobił rewersy kart do gry” – pisze Sasha Disko-Schmidt w tekście Gasversorgung für die moderne Stadt (Zaopatrzenie w gaz nowoczesnego miasta).
Zob. https://geschichtsbuch.hamburg.de/epochen/industrialisierung/gasversorgung-fuer-die-moderne-stadt/
Kattwyk wraz z Altoną znalazł się w obrębie Hamburga w 1937 roku. Obecnie z nawą tą wiąże się niezwykły most zwodzony Kattwykbrücke przerzucony nad południową Łabą, dla ruchu kolejowego i drogowego. Most o długości 290 metrów łączy Moorburg ze wschodnim półwyspem Kattwyk, który należy do wysp Łaby Hohe Schaar i Wilhelmsburga.
W marcu 2017 roku miasto Baku obchodzi setną rocznicę budowy wodociągu według projektu W.H. Lindleya (na fot. Lindley i Tagijew)
W 100 lat wodociągu Shollar-Baku, ostatniego dzieła Williama H. Lindleya
Pod
koniec XIX wieku gospodarze miasta Baku musieli uporać się z fundamentalnym
problemem dla dalszego rozwoju Baku - niedoborem wody. Wyczerpano już wszystkie
dostępne rozwiązania, począwszy od pobierania zanieczyszczonej wody z
pobliskich rzek a na budowie zakładów odsalania wody morskiej zakończywszy. Także
szukano specjalistów zagranicą. Po latach różnorodnych prób i narad zapadła
decyzja, aby do miasta doprowadzić wodę z odległych źródeł gór Kaukazu.
Tego
trudnego zadania podjął się r William Heerlein Lindley. Prace, które rozpoczął w
1899 roku, prowadził aż do śmierci w 1917 roku. Zaprojektowany przez niego rurociąg
miał swój początek u źródeł rzeki Kura, wypływającej ze stoków Dolnego Kaukazu,
110 mil (177 km) na południe od miasta Baku.
Jak mówił sam Lindley: „W Europie Zachodniej kierowałem pracami wodociągowymi i kanalizacyjnymi w 35 miastach, ale nigdy nie miałem do czynienia z dziełem o takim technicznym rozmachu i trudnościach, jak budowa tego rurociągu”. Redakcja tygodnika „Illustrated London News” z 1912 roku w artykule zatytułowanym "Woda dla Miasta Wielkiej Ropy: Budowa najdłuższego wodociągu w Europie" opisała szczegółowo rozmach tej budowy.
Chociaż od 1914 roku trwała pierwsza wojna światowa, udało mu się Lindleyowi przybyć do Baku, by w 1917 roku wziąć udział w „wielkim otwarciu”. W dniu 21 stycznia milioner-filantrop Z.H. Taghiyev, wspierający projekt finansowo i propagandowo, przekręcił kurek w obecności wszystkich władz lokalnych i woda ze źródła w Shollar popłynęła do punktu poboru wody w centrum miasta. Następnego dnia Lindley włączył osobiście zawór i krystalicznie czysta woda wypełniła zbiornik na wodę o pojemności 4,5 miliona wiader wody.
Transkaukaskie Linie Kolejowe uhonorowały z tej okazji Lindleya żetonem na korzystanie z ich usług do końca życia.
Obecnie ujęcie w Shollar po stu latach nadal jest uznawane za najlepsze źródło wody miasta Baku, zarówno ze względu na jej jakość jak i na niezawodną dystrybucję
.
Była to ostatnia podróż Williama H. Lindleya do tej odległej części Imperium Rosyjskiego. Wiadomości z frontu, wkrótce o rewolucji bolszewickiej, oznaczały koniec świata, który znał. Sir William Heerlein Lindley zmarł w grudniu 1917 roku w swoim domu w Londynie na atak serca. Miał 64 lata.
Wieść o jego śmierci dotarła do Baku w następnym roku. W dniu 3 marca 1918 roku, na nadzwyczajnym wspólnym posiedzeniu władze miasta uczciły tę smutną wiadomość minutą ciszy.
Dla uczczenia jego zasług dla miasta władze stolicy Demokratycznej Republiki Azerbejdżanu przemianowały Aleję Romanowów na ulicę Williama H. Lindleya. W 1923 roku bolszewicy zmienili jej nazwę. Obecnie to ulica 28 maja i upamiętnia narodziny pierwszej Republiki Azerbejdżanu w 1918 roku.
Na fotografii prace nad ujęciem w Szolar (w tle inż. Stefan Skrzywan)
„Podczas gali w
Prezydent Bronisław Komorowski podziękował wszystkim zaangażowanym w
pielęgnowanie historii zamkniętej w murach warszawskich filtrów, które, oprócz
swoich walorów historycznych, pełnią także funkcje użytkowe dla mieszkańców
miasta. Zaznaczył, że projekt budowy Stacji Filtrów zrealizowany przez angielskiego
inżyniera Williama Lindleya jest przedmiotem dumy kolejnych pokoleń Polaków,
którzy szczególnie troszczą się o to wyjątkowe miejsce, przyczyniając się do
zachowania oryginalnego kształtu stacji w czasie kolejnych modernizacji
systemów uzdatniania wody, działających na terenie zakładu.
(…)
Wpisanie lindleyowskich filtrów na listę Pomników Historii, to dla całej
Warszawy ważne wydarzenie. Dotychczas na liście Pomników Historii stolica
reprezentowana była przez historyczny zespół miasta z Traktem Królewskim i
zespołem pałacowym w Wilanowie.(…) Stacja Filtrów od 2008 r. znajdowała się w
rejestrze Zabytków Województwa Mazowieckiego.
(…)
Główne obiekty zaplanowane przez Lindleya, a więc zabytkowa już wieża ciśnień (wyłączona z użytku w latach 30. XX w), budynki pompowni i kotłowni aktualnie pełniące funkcję sali muzealnej, czy wciąż eksploatowane filtry powolne oraz zbiorniki wody czystej i surowej, powstały w latach 1883-1926.
Najnowocześniejszym obiektem powstałym na terenie Stacji Filtrów jest Stacja Ozonowania Pośredniego i Filtracji na Węglu Aktywnym, która podobnie jak wcześniejsze inwestycje, od lindleyowskiej począwszy, ma za zadnie podnieść jakość oferowanej warszawiakom wody. Architektura budynku stylem nawiązuje do elewacji historycznych zabudowań.
Warszawskie Filtry otrzymały także w roku 2011 wyróżnienie w corocznym konkursie na „Zabytek Zadbany” ogłaszanym przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, nadzorowanym przez Generalnego Konserwatora Zabytków.
(…)
Stacja, która służy Warszawie i jej mieszkańcom niemalże nieprzerwanie od ponad 125 lat (po raz pierwszy woda z filtrów popłynęła w 1886 r.), powstała dzięki zabiegom ówczesnego prezydenta miasta – rosyjskiego generała Sokratesa Starynkiewicza. Projekt budowy wodociągów i kanalizacji dla miasta Warszawy przygotował w 1876 r. wybitny angielski inżynier William Lindley, a jego najstarszy syn William Heerlein Lindley objął w 1881 r. funkcję naczelnego inżyniera budowy”.
My jak zwykle przypominamy:
Warszawskie filtry to praca czterech Lindleyów: ojca Williama Lindleya (1808-1900) i jego trzech synów Williama Heerleina (1853-1017), Roberta Searlesa (1856-1925 ) i Josepha (1859-1906). Upominamy się o pamięć najmłodszego z braci – Josepha, który prawie całe swoje życie zawodowe spędził w Warszawie reprezentując firmę rodzinną.
Wpisanie obiektu na listę Pomników Historii to poważny krok w kierunku wpisania stacji na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO
Na podstawie: http://www.mpwik.com.pl/o-firmie/filtry-pomnikiem-historii
Zachęcamy do obejrzenia tego pięknego albumiku :
Album można obejrzeć w całości w naszej E-bibliotece.
W dniu 19 czerwca 2014 roku w Łodzi, na ścianie dawnej siedziby łódzkich wodociągów przy ul. Narutowicza 65 (róg ulicy W.H. Lindleya, nadal nieprawidłowo nazywanej imieniem Williama Lindleya!), gdzie obecnie mieści się rektorat Uniwersytetu Łódzkiego. odsłonięto tablicę upamiętniającą inżyniera Stefana Skrzywana. Fundatorem tablicy jest państwowa firma AZERSU (Otwarta Spółka Akcyjna), z siedzibą w Baku. Odsłonięcie tablicy stanowi jeden z elementów przygotowań do obchodów setnej rocznicy uruchomienia wodociągu w mieście Baku, która przypada na początek 2017 roku. W uroczystości uczestniczyli Teyyub Cabbarov, wiceprezes firmy AZERSU, Hasan Hasanow, ambasador republiki Azerbejdżanu, Hanna Zdanowska, prezydent Łodzi, prof. Włodzimierz Nykiel, rektor Uniwersytetu Łódzkiego oraz Czesław Cieślak, przedstawiciel Zakładu Wodociągów i Kanalizacji m. Łodzi.
Stefan Skrzywan (1876-1932) urodził się w Odessie. Po ukończeniu Instytutu Technologicznego w Petersburgu, w latach 1907–1911 pracował pod kierunkiem Williama Heerleina Lindleya przy budowie wоdосiągów i kanalizacji w Warszawie. Gdy w 1911 roku ruszyły właściwe prace nad zaopatrzeniem w wodę miasta Baku, inżynier Skrzywan zastąpił dotychczasowego przedstawiciela W. H. Lindleya na Kaukazie, Anglika Francisa Durhama.
Budowa wodociągu imponowała ówczesnej Europie rozmachem. Wiadukt prowadzący wodę z ujęcia na źródlea Szolar, w pobliżu miasta Guba u podnóża Kaukazu, miał długości około 180 km. Woda grawitacyjnie wędrowała do stacji pomp położonej około czterdzieści kilometrów przed Baku, skąd pod ciśnieniem wędrowała kolejne dwadzieścia kilometrów, aby następnie, znów grawitacyjnie, trafić do sieci rozbiorczej. Wodociąg w Baku był ostatnią i w pełni zrealizowaną inwestycją Sir Williama H. Lindleya, za jego życia. W styczniu 1917 roku, pomimo toczącej się wielkiej wojny i rewolucji w Rosji, był on obecny w Baku przy uruchomieniu zbiorników z czystą wodą. W grudniu tego roku zakończył życie w Londynie.
Inżynier Stefan Skrzywan przeżył wojnę i zaproszony został do prac nad kompleksowym zaopatrzeniem w wodę i kanalizację miasta Łodzi. Projekt wykorzystywał w olbrzymiej części pracę wykonaną przez W.H. Lindleya i jego współpracowników na początku XX wieku. Nikt nie nadawał się bardziej na wykonawcę projektu W.H. Lindleya niż inżynier Skrzywan. Dzięki staranności o detal i zrozumienie koncepcji inżynierskich oraz estetycznych przez Stefana Skrzywana, zrealizowany pośmiertnie projekt jego wielkiego mistrza zachwyca nas wciąż swoją urodą.
Szerzej na ten temat zob. m.in.
https://www.radiolodz.pl/posts/5551-tablica-pamiatkowa-dla-tworcy-kanalizacji-w-lodzi
Fot.: http://biuroprasowe.uni.lodz.pl/wp-content/uploads/2014/06/P6173164.jpg
Szczęśliwymi rodzicami są Edward William Robert Lindley (Edward, ur. 1983 r.) i Emma Lindley (z domu Kelly, ur. w tym samym roku).
Ed i Emma pobrali
się 4 sierpnia 2012 roku. Ich pierwsze dziecko - Francesca Grace Lindley – przyszła
na świat 1 września 2013 r.
Gratulacje dla rodziców! Franceska Grace nie mogła trafić na lepszych rodziców!
Wspaniałe uczucie: "Nie ma nic na tym świecie, co można by porównać z uczuciem bycia dziadkiem... żadne słowa nie są w stanie wyrazić emocji, które towarzyszą dziadkom od chwili, gdy dowiadują się, że wnuk (wnuczka) wkrótce stanie się częścią ich kochającej rodziny" (nieznany członek Unii Europejskiej Dziadków).
"Oto czego potrzebują wnuczęta a dziadkowie mają w wielkiej obfitości: bezwarunkową miłość, życzliwość, cierpliwość, humor, komfort, wiedzę o życiu. I, co najważniejsze, smakowite ciasteczka." (Rudolph Giuliani, burmistrz Nowego Jorku). |
William Lindley V z wnuczką Franceską Grace na ręku.
Najlepsze życzenia z okazji narodzin Franceski Grace składają rodzicom i dziadkom członkowie Societas Lindleiana!
Program londyńskich tzw. „niebieskich plakietek (lub tablic pamiątkowych)” istnieje od 1866 roku i jest uznawany za najstarszą tego typu inicjatywę na świecie. Zainspirowała ona wiele innych miast angielskich a także inne miasta europejskie.
Program ten jest prowadzony wspólnie przez (Royal) Society of Arts, London County Council, the Greater London Council, a od 1986 roku English Heritage upamiętnia związki wybitnych postaci z przeszłości z budynkami (miejscami), w których żyli i pracowali.
Więcej szczegółów zob.: http://www.english-heritage.org.uk/discover/blue-plaques/
Berufliche Schule WILLIAM LINDLEY mieści się w dzielnicy Rotherbaum przy Bundesstraße 58 w zabytkowym budynku z 1909 roku zaprojektowanym przez Albert Erbe w dawnym Heinrich-Hertz-Realgymnasium.
Gratulujemy p. Dyrektorowi przeprowadzenia procedury nadania szkole imienia wielkiego angielskego inżyniera, który dwadzieścia lat swojego życia po poświęcił na unowocześnienie i upiększenie tego wspaniałego hanzeatyckiego miasta. Dyrektor Peschka poinformuje nas wkrótce o wydarzeniach w jego szkole. Czekamy z niecierpliwością!
Strona internetowa Szkoły: