Nowości
William Lindley i William H. Lindley upamiętnieni w Londynie
Stacja Filtrów Pomnikiem Historii
Święta i nowy rok 2015
Zarząd Towarzystwa Lindleiowskiego
(fot. Urszula Frydrych)
Popiersie W.H. Lindleya stoi w najnowszym obiekcie Miejskiego Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji - stacji ozonowania pośredniego i filtracji na węglu aktywnym. O ile płaskorzeźba przedstawiająca Williama Lindleay-ojca na frontonie budynku jest widoczna z ulicy Filtrowej, o tyle popiersie nie jest publicznie dostępne. Mogą je obejrzeć jedynie goście obiektu.
Jubileusz – XX Zjazd Rodziny
Minęło 20 lat od naszego pierwszego spotkania w Instytucie Polskim w Darmstadt w 2003 roku, podczas którego Ryszard Żelichowski zaprezentował pierwsze wydanie swojej książki Lindleyowie. Dzieje inżynierskiego rodu. W kolejnych latach zjazdy rodzinne odbyły się w Warszawie (2007), Hamburgu (2008), Pradze (2009), Frankfurcie nad Menem (2012), Baku (2014 i 2017) oraz w Hamburgu (2015 i 2018).
Monachium 2023
Pod koniec pandemii mieszany zespół członków rodziny angielskiej i niemieckiej zaczął myśleć o kolejnym, nowym miejscu spotkania. Wybór Monachium wydawał się naturalny. Mieszkała tam jedna z naszych seniorek, Ursula Caspar (1931-2023), która w 2021 roku skończyła 90 lat, ale ze względu na pandemię nie mogliśmy jej odwiedzić. Po drugie, w Monachium mieści się słynne Muzeum Niemieckie, które William Heerlein Lindley współorganizował wraz z niemieckim inżynierem Oskarem von Millerem, zasiadał w jego zarządzie i przez wiele lat pełnił tam funkcję sekretarza-protokolanta (Schriftfüher).
Archiwum będące częścią Muzeum przechowuje od
1920 roku materiały podarowane przez żonę Sir Williama Heerleina, Lady Fanny
Henriettę Lindley (1859-1931), w ramach Lindley Stiftung (Fundacja Lindleya). I na dodatek, 170 lat temu (1853 r.) urodził
się William H. Lindley. Okrągła okazja
do świętowania.Niestety los zdecydował, że w kwietniu tego roku odeszła od nas
Urszula Caspar, a przed nią obaj jej bracia Aleksander i Dietrich.
Po konsultacjach z Archiwum i rodziną
zgodziliśmy się, że będziemy kontynuować nasz zjazd.
Na fotografii, od lewej: Margrit i Lorenz Neubauer, Karin Deubner i Tom Lindley. Spotkanie w Hirschgarten przy tradycyjnych potrawach bawarskich
Zdaniem dyrektorów Archiwum, najlepszym czasem na wizytę w Monachium to okres od 12 do 14 września 2003 r. Za organizację naszego trzydniowego zjazdu odpowiadał Eugen Deubner z Wiesbaden, który pozostaje w stałym kontakcie z niemiecką częścią rodziny. Do projektu chętnie włączyła się część angielska pod przewodnictwem Billa Lindleya.
Eugen Deubner, Ben Lindley i Alex Egerton
Bill Lindley, Ryszard Żelichowski i Ben Lindley
Cel główny został osiągnięty. Po pięciu latach spotkaliśmy się, cieszyliśmy się swoim towarzystwem i świetnie się razem bawiliśmy. Najważniejszymi punktami rodzinnego spotkania były: prezentacja dr. Röschnera, zastępcy dyrektora Archiwum, przedstawiająca niektóre skarby Archiwum, w tym przykłady kolekcji Lindleiana oraz dowcipna i pouczająca wycieczka po Muzeum Niemieckim pod przewodnictwem Alexandra Lucasa.
Z niecierpliwością czekamy na kolejny zjazd rodzinny, być może w Anglii.
W dniu 22 kwietnia w Blackheath (London Borough of Greenwich) odsłoniliśmy tablicę pamiątkową ufundowaną przez English Heritage Blue Plaques, poświęconą Williamowi Lindleyowi i jego najstarszemu synowi, Williamowi Heerleinowi.
W ten sposób uwieńczony został wieloletni proces zabiegania o wpisanie do Panteonu zasłużonych dla Imperium Brytyjskiego dwóch inżynierów rodem z hrabstwa Yorkshire, pionierów higieny, których większość życia upłynęła na pracach w trzech imperiach – Austro-Węgierskim, Niemieckim i Rosyjskim.
William Lindley i William Heerlein Lindley wiele lat poświęcili na projektowanie i budowę wodociągów i kanalizacji w miastach Królestwa Polskiego. Poza Warszawą to także Modlin, Radom i Łódź (w tym dwóch ostatnich przypadkach wodociągi w Łodzi według projektu W.H. Lindleya zostały wybudowane po I wojnie światowej, Radom zaś otrzymał piękny ale niezrealizowany projekt). Warszawa doczekała się ponadto doskonałego pomiaru miasta i planu a Włocławek częściowej kanalizacji.
Na fotografii mówcy zaproszeni przez prezesa Societas Lindleiana R. Żelichowskiego do wygłoszenia przemówień:
Mike Chrimes z Instytucji Inżynierii Cywilnej (Londyn), dr Ortwin Pelc z Muzeum Historycznego (Hamburg), William V (Bill) Lindley (Londyn) i prezes Societas Lindleiana (Warszawa).
Szerzej na ten temat napiszemy, gdy otrzymamy fotografie wykonane przez uczestników uroczystości.
„Podczas gali w
Prezydent Bronisław Komorowski podziękował wszystkim zaangażowanym w
pielęgnowanie historii zamkniętej w murach warszawskich filtrów, które, oprócz
swoich walorów historycznych, pełnią także funkcje użytkowe dla mieszkańców
miasta. Zaznaczył, że projekt budowy Stacji Filtrów zrealizowany przez angielskiego
inżyniera Williama Lindleya jest przedmiotem dumy kolejnych pokoleń Polaków,
którzy szczególnie troszczą się o to wyjątkowe miejsce, przyczyniając się do
zachowania oryginalnego kształtu stacji w czasie kolejnych modernizacji
systemów uzdatniania wody, działających na terenie zakładu.
(…)
Wpisanie lindleyowskich filtrów na listę Pomników Historii, to dla całej
Warszawy ważne wydarzenie. Dotychczas na liście Pomników Historii stolica
reprezentowana była przez historyczny zespół miasta z Traktem Królewskim i
zespołem pałacowym w Wilanowie.(…) Stacja Filtrów od 2008 r. znajdowała się w
rejestrze Zabytków Województwa Mazowieckiego.
(…)
Główne obiekty zaplanowane przez Lindleya, a więc zabytkowa już wieża ciśnień (wyłączona z użytku w latach 30. XX w), budynki pompowni i kotłowni aktualnie pełniące funkcję sali muzealnej, czy wciąż eksploatowane filtry powolne oraz zbiorniki wody czystej i surowej, powstały w latach 1883-1926.
Najnowocześniejszym obiektem powstałym na terenie Stacji Filtrów jest Stacja Ozonowania Pośredniego i Filtracji na Węglu Aktywnym, która podobnie jak wcześniejsze inwestycje, od lindleyowskiej począwszy, ma za zadnie podnieść jakość oferowanej warszawiakom wody. Architektura budynku stylem nawiązuje do elewacji historycznych zabudowań.
Warszawskie Filtry otrzymały także w roku 2011 wyróżnienie w corocznym konkursie na „Zabytek Zadbany” ogłaszanym przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, nadzorowanym przez Generalnego Konserwatora Zabytków.
(…)
Stacja, która służy Warszawie i jej mieszkańcom niemalże nieprzerwanie od ponad 125 lat (po raz pierwszy woda z filtrów popłynęła w 1886 r.), powstała dzięki zabiegom ówczesnego prezydenta miasta – rosyjskiego generała Sokratesa Starynkiewicza. Projekt budowy wodociągów i kanalizacji dla miasta Warszawy przygotował w 1876 r. wybitny angielski inżynier William Lindley, a jego najstarszy syn William Heerlein Lindley objął w 1881 r. funkcję naczelnego inżyniera budowy”.
My jak zwykle przypominamy:
Warszawskie filtry to praca czterech Lindleyów: ojca Williama Lindleya (1808-1900) i jego trzech synów Williama Heerleina (1853-1017), Roberta Searlesa (1856-1925 ) i Josepha (1859-1906). Upominamy się o pamięć najmłodszego z braci – Josepha, który prawie całe swoje życie zawodowe spędził w Warszawie reprezentując firmę rodzinną.
Wpisanie obiektu na listę Pomników Historii to poważny krok w kierunku wpisania stacji na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO
Na podstawie: http://www.mpwik.com.pl/o-firmie/filtry-pomnikiem-historii
Zachęcamy do obejrzenia tego pięknego albumiku :
Album można obejrzeć w całości w naszej E-bibliotece.
W dniu 19 czerwca 2014 roku w Łodzi, na ścianie dawnej siedziby łódzkich wodociągów przy ul. Narutowicza 65 (róg ulicy W.H. Lindleya, nadal nieprawidłowo nazywanej imieniem Williama Lindleya!), gdzie obecnie mieści się rektorat Uniwersytetu Łódzkiego. odsłonięto tablicę upamiętniającą inżyniera Stefana Skrzywana. Fundatorem tablicy jest państwowa firma AZERSU (Otwarta Spółka Akcyjna), z siedzibą w Baku. Odsłonięcie tablicy stanowi jeden z elementów przygotowań do obchodów setnej rocznicy uruchomienia wodociągu w mieście Baku, która przypada na początek 2017 roku. W uroczystości uczestniczyli Teyyub Cabbarov, wiceprezes firmy AZERSU, Hasan Hasanow, ambasador republiki Azerbejdżanu, Hanna Zdanowska, prezydent Łodzi, prof. Włodzimierz Nykiel, rektor Uniwersytetu Łódzkiego oraz Czesław Cieślak, przedstawiciel Zakładu Wodociągów i Kanalizacji m. Łodzi.
Stefan Skrzywan (1876-1932) urodził się w Odessie. Po ukończeniu Instytutu Technologicznego w Petersburgu, w latach 1907–1911 pracował pod kierunkiem Williama Heerleina Lindleya przy budowie wоdосiągów i kanalizacji w Warszawie. Gdy w 1911 roku ruszyły właściwe prace nad zaopatrzeniem w wodę miasta Baku, inżynier Skrzywan zastąpił dotychczasowego przedstawiciela W. H. Lindleya na Kaukazie, Anglika Francisa Durhama.
Budowa wodociągu imponowała ówczesnej Europie rozmachem. Wiadukt prowadzący wodę z ujęcia na źródlea Szolar, w pobliżu miasta Guba u podnóża Kaukazu, miał długości około 180 km. Woda grawitacyjnie wędrowała do stacji pomp położonej około czterdzieści kilometrów przed Baku, skąd pod ciśnieniem wędrowała kolejne dwadzieścia kilometrów, aby następnie, znów grawitacyjnie, trafić do sieci rozbiorczej. Wodociąg w Baku był ostatnią i w pełni zrealizowaną inwestycją Sir Williama H. Lindleya, za jego życia. W styczniu 1917 roku, pomimo toczącej się wielkiej wojny i rewolucji w Rosji, był on obecny w Baku przy uruchomieniu zbiorników z czystą wodą. W grudniu tego roku zakończył życie w Londynie.
Inżynier Stefan Skrzywan przeżył wojnę i zaproszony został do prac nad kompleksowym zaopatrzeniem w wodę i kanalizację miasta Łodzi. Projekt wykorzystywał w olbrzymiej części pracę wykonaną przez W.H. Lindleya i jego współpracowników na początku XX wieku. Nikt nie nadawał się bardziej na wykonawcę projektu W.H. Lindleya niż inżynier Skrzywan. Dzięki staranności o detal i zrozumienie koncepcji inżynierskich oraz estetycznych przez Stefana Skrzywana, zrealizowany pośmiertnie projekt jego wielkiego mistrza zachwyca nas wciąż swoją urodą.
Szerzej na ten temat zob. m.in.
https://www.radiolodz.pl/posts/5551-tablica-pamiatkowa-dla-tworcy-kanalizacji-w-lodzi
Fot.: http://biuroprasowe.uni.lodz.pl/wp-content/uploads/2014/06/P6173164.jpg
W dniach 7-13 kwietnia 2014 roku czterech członków rodziny Lindleyów z Niemiec, Szwajcarii i Szkocji, wraz z prezesem Societas Lindleiana i jego żoną, otrzymało zaproszenie na konferencję państw regionu morza Kaspijskiego (CATEC – Caspian Aqua Technologies Exhibition and Conference), zorganizowaną w Baku przez Azersu OJSC (Państwowe Przedsiębiorstwo Zaopatrzenia w Wodę, otwarta spółka akcyjna). Azersu zorganizowało nam wspaniały program, dzięki któremu mogliśmy nie tylko poznać historię Republiki, miasta i wielkich przemian dokonanych przez prezydentów Hejdara Alijewa i Ilhama Alijewa, ale także odwiedzić miejsca, w których pracował William H. Lindley. Mogliśmy na własne oczy zobaczyć źródło wody pitnej dla Baku w Shollar, z którego przewodem na długości około 180 km jest ona transportowana do miasta.
Grupa pracowników przedsiębiorstwa Azersu z gośćmi z rodziny Lindleyów oraz prezesem i jego żoną. Od lewej: Manaf Suleymanov, Xadija Abdullayeva, Ryszard Żelichowski, Hanna Żelichowska, Alexander Caspar, Tasognov Abdulbagi, Karin Deubner, Hijran Aliyeva-Sztrauch, Catharina Porter, Eugen Deubner i Shakir Mammadov pod pomnikiem H. Tagiyeva w Shollar