130 lat temu, 5 czerwca 1894 roku we Lwowie odbyła się Powszechna Wystawa Krajowa, w ramach której po raz pierwszy udostępniono zwiedzającym „Panoramę Racławicką”. Zorganizowana w setną rocznicę insurekcji kościuszkowskiej wystawa była największym przedsięwzięciem gospodarczym i kulturalnym okresu rozbiorowego. Ekspozycja była nie tylko przeglądem dorobku gospodarczego Galicji, ale przede wszystkim ponadzaborową prezentacją narodowej kultury i sztuki, „[…] wielką manifestacją jedności i żywotności narodu polskiego”. Wystawę przygotowywano dwa lata. Na obszarze około 46 hektarów – w obrębie Wzgórza Stryjskiego – wzniesiono 129 rozmaitych budowli, wśród których były m.in.: pałac sztuki, sala koncertowa, stadion, hala maszyn, stajnie, cieplarnie, restauracje, kawiarnie.
Zob.
Beata Stragierowicz, „Powszechna Wystawa Krajowa 1894 roku – wielkie dni Lwowa,
Galicji i Polski”,
https://mnwr.pl/intrygujace-powszechna-wystawa-krajowa-1894-roku-wielkie-dni-lwowa-galicji-i-polski/
Medalion pamiątkowy awers i rewers
Na wystawę tę William Heerlein Lindley przygotowali się jak przystało na tak znanych inżynierów. Specjalnie otwarty na tę okazję pawilon mieścił wystawę planów i modeli, obok niego zaś znalazł się „Wzór budowli przedstawiający kanał spławny z przyrządem przepłukującym i przyporami”. Opracował także publikację w języku polskim przystępnie popularyzującą pięćdziesiąt lat doświadczenia w zakresie projektowania i realizacji przez nich miejskich robót kanalizacyjnych i wodociągowych. Katalog wystawowy zawierał 138 pozycji, z których numery od 42 do 93 dotyczyły Warszawy. Za najważniejsze dla swoich dokonań Lindleyowie uznawali prace nad wodociągami i kanalizacją w Hamburgu, Frankfurcie nad Menem, w Warszawie, w Elberfeld, Mannheim oraz w Hanau. Katalog zawierał też czterojęzyczne objaśnienie „do typowej budowy kanału spławnego”, wykonanych w Hamburgu w 1842 roku, we Frankfurcie w 1865 roku i Warszawie w 1882 roku.
Fragment opisu eksponatu
Zob. R. Żelichowski, Lindleyowie. Dzieje inżynierskiego rodu, Societas Lindleiana, Warszawa 219, t. II, s. 231
Kanały Lindleya, wzór 1843
W nietypowy sposób łodzianie uhonorowali pamięć Wiliama Heerleina Lindleya. Z okazji Światowego Dnia Wody, na ulicy jego imienia zamontowano ozdobny właz kanalizacyjny poświęcony wielkiemu projektantowi systemów wodociągowo-kanalizacyjnych
Właz z nazwiskiem Williama Heerleina Lindleya, datami jego
urodzin i śmierci oraz napisem "Łodzianie projektantowi systemu
wodociągowo kanalizacyjnego 2010" w poniedziałek 22 marca 2010 roku zamontowany został w pobliżu rektoratu
Uniwersytetu Łódzkiego, na ulicy Lindleya. Odsłonili go prezesi wodociągów -
Mieczysław Teodorczyk i ŁSI - Celestyn Podgórski.
Odsłonięcie włazu to jeden z elementów obchodzonych w
Łodzi od niedzieli Dni Wody. Poza tym na Piotrkowskiej przed urzędem miasta
prezentowana jest wystawa fotografii prezentujących stare łódzkie włazy
kanalizacyjne.
Właz Lindleya jest kolejną z serii klap "Historia
Łodzi włazami pisana". Planowane jest wydanie albumu z historycznymi i
najnowszymi włazami łódzkich studzienek kanalizacyjnych. To z kolei inicjatywa
społeczników i miłośników historii Łodzi, którzy od kilku miesięcy prowadzą
inwentaryzacje najciekawszych i najcenniejszych łódzkich klap. Okazuje się, że
część z nich jest dużo starsza, niż sama kanalizacja w Łodzi i pochodzi z
lokalnych instalacji, później dopiero włączonych do systemu miejskiego.
http://www.dzienniklodzki.pl/stronaglowna/235486,lodz-odslonili-wlaz-lindleya,id,t.html?cookie=1
Alfons Grotowski, główny inżynier miasta, radca Magistratu, budowniczy wodociągu praskiego a przede wszystkim zastępca głównego inżyniera Williama H. Lindleya, zmarł w Warszawie 18 listopada 1922 r., w wieku 90 lat, prawie całe pięć lat później niż młodszy od niego o dwie dekady brytyjski inżynier. Słynął z punktualności i długowieczności. Do 1919 r. pracował w Biurze Wodociągów i Kanalizacji.
Miał duże poczucie humoru i zachowało się w pamięci potomnych kilka anegdot. Jedną z nich przytoczył przed laty Feliks Ornowski: „Podczas pewnej uroczystości wodociągowej jakiś przyjezdny uczestnik, widząc krzątającego się raźnie siwiuteńkiego staruszka podszedł doń i przepraszając za zuchwałość zapytał o… datę urodzenia. Radca inżynier Grotowski z początku się zdumiał, lecz obracając całą rzecz w żart odpowiedział: O, wtedy jeszcze nikogo na świecie nie było. Jak to zauważył jegomość z prowincji, a Adam to pies? Pies nie pies, ale to był ogrodnik, nie człowiek z naszej branży wodociągowej, więc się nie liczy”- replikował ów jegomość.
Alfons Grotowski na świat przyszedł 23 lutego 1833 roku w Żarnowcu, obecnie wsi w województwie śląskim. Przyszły inżynier ukończył Szkołę Wyższą Realną w Kielcach i od 1850 r. rozpoczął pracę w Zarządzie Komunikacji w Warszawie. W 1868 r. zaprojektował i zbudował wodociąg praski, działający w latach 1869–1896. W 1875 r. uczestniczył w Komisji oddelegowanej do obejrzenia urządzeń wodociągowych w Anglii. W drodze powrotnej odwiedził Hamburg i Frankfurt nad Menem, gdzie zapoznał się z pracami Williama Lindleya. Po powrocie do Warszawy Komisja zaleciła zarządowi miasta zamówienie stosownych projektów przez brytyjskiego inżyniera. Był członkiem Komitetu Budowy Kanalizacji i Wodociągów. Na wniosek W.H. Lindleya otrzymał w 1888 r. nominację na zastępcę Głównego Inżyniera. Był współzałożycielem Towarzystwa Higienicznego i organizatorem pierwszej wystawy higienicznej w Warszawie.
W dniu 31 maja 1906 r. w drodze do pracy postrzelony został przez nieznanych sprawców, którzy obwiniali go o przyczynienie się do zaaresztowania strajkujących robotników wodociągowych, zdaniem prasy krajowej niesłusznie. Inżynier Grotowski zamach ten przeżył i doczekał późnej starości.
W 1936 r., z okazji 50. rocznicy uruchomienia wodociągów Lindleya na pl. Starynkiewicza w Warszawie, utworzono skwer jego imienia. Alfons Grotowski pochowany został na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie.
Literatura: Ryszard Żelichowski, Lindleyowie. Dzieje inżynierskiego rodu, Biblioteka Societas Lindleiana, Warszawa 2019, t.II, s. 264-266.
Jedna z tablic została poświęcona Lindleyom – ojcu Williamowi i synowi , Williamowi Heerleinowi. To tu, w tej dzielnicy powstał Centralny Wodociąg z charakterystyczną wieżą wodociągową.
Pomysł na wmurowywanie w chodnik płyt honorujących ważnych dla dzielnicy osób powstał kilka lat temu, gdy Zarząd Dróg Miejskich budował nowy chodnik przed Urzędem Dzielnicy. Pomysłodawca instalacji płyt pamiątkowych był Piotr Żbikowski, radny Rady m.st. Warszawy.
Rozpoczęto od Konstantego Juliana Ordona, upamiętnionego przez Adama Mickiewicza w wierszu „Reduta Ordona”, jako bohaterskiego obrońcy jednego z fortów z 1831 roku. Następna była Maria Curie-Skłodowska, podwójna noblistka jest mocno związana z dzielnicą Ochota. Tutaj zbudowała Instytut Radowy, w którym działa Towarzystwo Marii Skłodowskiej-Curie i mieści izbę jej pamięci.
Potem pojawiła się tablica poświęcona Sokratesowi Starynkiewiczowi – pełniącemu obowiązki prezydenta Warszawy w latach 1875 – 1892. Naturalnym wyborem była płyta poświęcona angielskim inżynierom cywilnym. Okazją był 150-rocznica popłynięcia pierwszej filtrowanej wody w kranach mieszkańców Warszawy (2016 r.).
Tego lata dyrekcja Miejskiego Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji S.A. podjęła decyzję o konserwatorskim remoncie wieży wodociągowej na Stacji Filtrów przy ul. Koszykowej 81. Jak przypomniał Wojciech Bliżniak, autor tekstu na ten temat opublikowanym w branżowym piśmie „Wodociągowiec”, jest ro czwarty remont tego obiektu od 1937 roku.
Prace odbywają się pod nadzorem Mazowieckiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, a projekt wykonała firma A-projekt. Zakończenie prac przewidziane jest w grudniu tego roku.
W swoje 136. Urodziny wieża odzyska dawne piękno, tak jak zaplanowali to William i William H. Lindleyowie. Czekamy na zimową iluminację!
Wspaniały tydzień z pięknym głosem Maachy
Deubner w austriackim Radiu Ö1 (ORF) Jest wyjątkowa okazja, by posłuchać
„naszej gwiazdy” Maachy Deubner w podkaście austriackiego radia Ö1 (ORF).
Artystka prezentuje w nim swoją ostatnią płytę
CD „Bessonnitsa /Insomnia - A Mandelstam Album” z muzyką kameralną Eleny Firsovej,
Sofii Gubaiduliny, Edison Denisov i Valentin Silvestrov.W audycji radiowej znalazły się również
arcydzieła W.A. Mozarta, Gija Kanczeli, Valentina Silvestrova, Gustava Mahlera.
Maacha Deubner, sopran
"Głos Maachy Deubner jest zjawiskowy sam w sobie."
Oficjalna strona artystki :
Maacha Deubner - Soprano - Official website (maacha-deubner.com)
Nowe CD Maacha Deubner przygotowała we współpracy z Tatjaną Frumkis, kompozytorką urodzoną i wykształconą w Tallinie (Estonia), od 30 lat mieszkającą w Berlinie.
Maacha Deubner i Tatjana
Frumkis udzielają również wywiadów na temat swoich muzycznych inspiracji
Zapraszamy do posłuchania!
https://oe1.orf.at/programm/20220423/675925/Maacha-Deubner-Tatjana-Frumkis