130 lat temu, 5 czerwca 1894 roku we Lwowie odbyła się Powszechna Wystawa Krajowa, w ramach której po raz pierwszy udostępniono zwiedzającym „Panoramę Racławicką”. Zorganizowana w setną rocznicę insurekcji kościuszkowskiej wystawa była największym przedsięwzięciem gospodarczym i kulturalnym okresu rozbiorowego. Ekspozycja była nie tylko przeglądem dorobku gospodarczego Galicji, ale przede wszystkim ponadzaborową prezentacją narodowej kultury i sztuki, „[…] wielką manifestacją jedności i żywotności narodu polskiego”. Wystawę przygotowywano dwa lata. Na obszarze około 46 hektarów – w obrębie Wzgórza Stryjskiego – wzniesiono 129 rozmaitych budowli, wśród których były m.in.: pałac sztuki, sala koncertowa, stadion, hala maszyn, stajnie, cieplarnie, restauracje, kawiarnie.
Zob.
Beata Stragierowicz, „Powszechna Wystawa Krajowa 1894 roku – wielkie dni Lwowa,
Galicji i Polski”,
https://mnwr.pl/intrygujace-powszechna-wystawa-krajowa-1894-roku-wielkie-dni-lwowa-galicji-i-polski/
Medalion pamiątkowy awers i rewers
Na wystawę tę William Heerlein Lindley przygotowali się jak przystało na tak znanych inżynierów. Specjalnie otwarty na tę okazję pawilon mieścił wystawę planów i modeli, obok niego zaś znalazł się „Wzór budowli przedstawiający kanał spławny z przyrządem przepłukującym i przyporami”. Opracował także publikację w języku polskim przystępnie popularyzującą pięćdziesiąt lat doświadczenia w zakresie projektowania i realizacji przez nich miejskich robót kanalizacyjnych i wodociągowych. Katalog wystawowy zawierał 138 pozycji, z których numery od 42 do 93 dotyczyły Warszawy. Za najważniejsze dla swoich dokonań Lindleyowie uznawali prace nad wodociągami i kanalizacją w Hamburgu, Frankfurcie nad Menem, w Warszawie, w Elberfeld, Mannheim oraz w Hanau. Katalog zawierał też czterojęzyczne objaśnienie „do typowej budowy kanału spławnego”, wykonanych w Hamburgu w 1842 roku, we Frankfurcie w 1865 roku i Warszawie w 1882 roku.
Fragment opisu eksponatu
Zob. R. Żelichowski, Lindleyowie. Dzieje inżynierskiego rodu, Societas Lindleiana, Warszawa 219, t. II, s. 231
Kanały Lindleya, wzór 1843
W dniu 23 listopada 2011 roku (środa)o godzinie 17.00 odbędzie się spotkanie członków i osób zainteresowanych działalnością Towarzystwa Lindleyowskiego „Societas Lindleiana”. Spotkanie będzie miało miejsce w gościnnych pomieszczeniach Archiwum m.st. Warszawy (Sala Pracowni Naukowej), przy ulicy Krzywe Koło 7 (Stare Miasto).
Tematem spotkania Towarzystwa będzie podsumowanie minionego roku, w którym obchodziliśmy 125-lecie rozpoczęcia pracy warszawskiego wodociągu Lindleyów.
Sekretarz Generalny TL „SL”, Paweł Weszpiński”, opowie o planach Lindleyowskich w zbiorach Archiwum oraz pracach konserwatorskich z nimi związanymi.
Zapraszamy!
3 lutego 2011 r. w Muzeum Plakatu w Wilanowie ogłoszono wyniki oraz wręczono nagrody i wyróżnienia Laureatom VII Międzynarodowego Konkursu Kalendarzy i Kart Świąteczno-Noworocznych VIDICAL 2011. Zwycięskie kalendarze wybrane zostały przez jury w składzie: Stanisław Wieczorek, Waldemar Świerzy, Jerzy Łapiński, Franciszek Maśluszczak oraz Robert Kuczera. Jury przyznało nagrody w kategoriach: kalendarz wieloplanszowy, kalendarz plakatowy, kalendarz zdzierak, kalendarze pozostałe oraz karta świąteczno – noworoczna.
Laureaci VII Międzynarodowego Konkursu Kalendarzy i Kart
Świąteczno-Noworocznych VIDICAL 2011:
w kategorii KALENDARZE POZOSTAŁE:
Złoty medal - FOREST Studio Reklamy i Poligrafii, „125 lat
Wodociągów i Kanalizacji Warszawskich”
Wystawę wszystkich kalendarzy, które wzięły udział w konkursie można oglądać w Muzeum Plakatu w Wilanowie do 28 lutego 2011 r. Poza pracami konkursowymi, na odwiedzających czekają również kalendarze Pirelli i Michael Huber.
http://www.signs.pl/article.php?sid=12009
„Warszawo!... wkrótce marzenia twoje urzeczywistnią się. Za lat kilka będziesz piła czystą wodę i pozbędziesz się ścieków, z których czerpiesz tyfus, febry i dyfteritis” – donosił w 1880 r. „Tygodnik Ilustrowany”. I tak się stało. Sześć lat później zaczęła pracę Stacja Filtrów na Koszykach i gotowe były pierwsze odcinki kanałów. Budową kierował najlepszy specjalista w tej dziedzinie, angielski inżynier William H. Lindley.
Rok 1886 jest uznawany za datę początkową istnienia nowoczesnych wodociągów w Warszawie. Prof. Ryszard Żelichowski i Jarosław Zieliński interesująco opisują ich rozwój przez 125 lat. I jest to lektura nie tylko dla varsavianistów i historyków inżynierii. Z projektów i zdjęć, wielu publikowanych po raz pierwszy, wyłania się pasjonujący, a czasami dramatyczny obraz fragmentu dziejów stolicy Polski.
Dziś Stacja Filtrów to nie tylko unikatowy zabytek, zasługujący na miejsce na liście światowego dziedzictwa UNESCO. To także miejsce, w którym nadal – jak mówią wodociągowcy – produkuje się wodę. I to o coraz lepszym smaku. A charakterystyczna wieża ciśnień – symbol warszawskich wodociągów – to świadectwo tradycji rzetelnej, solidnej i nieprzerwanej pracy dla dobra miasta.
Hanna Gronkiewicz-Waltz, Prezydent m.st. Warszawy
Posłowie
Warszawa zawdzięcza powstanie nowoczesnego systemu wodociągowo-kanalizacyjnego cudzoziemcom. Pierwszy z nich to Sokrates Starynkiewicz, rosyjski generał-major, p.o. prezydenta Warszawy w latach 1875 - 1892, z którego inicjatywy rozpoczęto prace projektowe i budowlane. Kolejni to ojciec i syn Lindleyowie, wybitni angielscy inżynierowie, którzy podjęli się realizacji tego przedsięwzięcia. To według ich pomysłu zbudowano i uruchomiono 125 lat temu sieć miejskich wodociągów ze stacjami pomp i filtrów.
W przeświadczeniu Williama H. Lindleya budowa wodociągów i systemu kanalizacji nie była tylko technicznym wyzwaniem i dochodowym przedsięwzięciem. Ten wybitny inżynier traktował bowiem swoje poczynania jak cywilizacyjną misję. „My mamy również nasze pole bitwy i walczymy. Nasze pole bitwy nie jest takie jak w przypadku żołnierza, z tysiącami zabitych i rannych. Na naszym polu walki widzimy tysiące uratowanych od śmierci poprzez polepszenie stosunków zdrowotnych, co jest wynikiem naszej pracy”, mówił Lindley w Warszawie w 1909 roku, zaś skutkiem budowy wodociągów i kanalizacji było faktyczne „uzdrowotnienie Warszawy”, jak wówczas pisano.
Doskonałość rozwiązań technicznych w dziedzinie inżynierii sanitarnej zawsze wiązała się w planach Lindleya z dbałością o Warszawę i jej mieszkańców. Stąd w projektach Stacji Filtrów pojawiły się zieleńce i rzadko spotykane rodzaje roślin oraz taras widokowy na wieży ciśnień. Teren ten miał być nie tylko „fabryką wody”, ale także parkiem, miejscem odpoczynku dla warszawiaków. Dowodem są także, może i drobne, przykłady umiejętnego traktowania przestrzeni publicznej, tak wiele mówiące o sposobie myślenia ówczesnych inżynierów ze szkoły Lindleya, w postaci projektów wodopojów dla psów czy urządzeń do polewania drzew.
Dzisiaj praktycznie kończymy realizację tzw. projektu warszawskiego, którego niektóre rozwiązania w Stacji Filtrów przy ul. Koszykowej splatają nowoczesność z historią.
Kontynuowanie służebnej roli miejskiej firmy uzdatniającej wodę i odprowadzającej ścieki to jeden z najważniejszych elementów tradycji, która przetrwała w Wodociągach Warszawskich. Jest w niej także troska o ważny fragment naszego dziedzictwa kulturowego oraz potrzeba upowszechniania o nim wiedzy. W tym celu pracownicy oprowadzają po Stacji Filtrów setki zwiedzających. Dlatego też została urządzona sala muzealna, a unikatowe rysunki z biura Lindleya są pieczołowicie przechowywane w zakładowym archiwum. Dlatego też powstał ten album.
Henryk Brzuchacz, Prezes Zarządu MPWiK w m.st. Warszawie S.A.