Nowości
W 115 rocznicę rozpoczęcia prac kanalizacyjnych przez W.H. Lindleya na Pradze w 1906 r.
150 lat lindleyowskich zbiorników wodnych w Kőbánya
W marcu 2017 roku Przewodniczący Niemieckiego Narodowego Komitetu ds. Ochrony Zabytków, Minister Kultury Brandenburgii oraz Minister Stanu ds. Kultury zaprosili chętnych do udziału w Europejskim Roku Dziedzictwa Kulturowego w 2018 roku. Tegoroczny projekt odbywa się w Niemczech pod hasłem "Dzielenie Dziedzictwa („Heritage sharing)" i jest inicjatywą Niemieckiego Komitetu Narodowego ds. Ochrony Zabytków, Rządu Federalnego, państw federalnych i stowarzyszeń gmin w Berlinie. Biuro Koordynacji spodziewa się około 500 projektów i około 1000 wydarzeń w Niemczech w ciągu całego roku.
Uroczysta inauguracja roku odbyła się 8 stycznia 2018 roku w Wielkiej Sali Ratusza w Hamburgu.
Sześć szkół połączonych w sieć regionalnej otrzymała zadanie zapoznania się i zinterpretowania roli pomników oraz budowli zabytkowych w przestrzeni miejskiej. Zespoły uczyć się będą dziedzictwa kulturowego swojego miasta jako części historii północnych Niemiec i zaangażowania na rzecz ochrony zabytków.
Projekt William Lindley. Zaczynamy od niego
Gimnazjum Klosterschule w Hamburgu, w ramach projektu William Lindley. Zaczynamy od niego, skoncentrowało się na Williamie Lindleyu, brytyjskim inżynierze, który w Hamburgu zaprojektował pierwsze nowoczesne wodociągi i podziemną kanalizację na kontynencie europejskim, pierwsze połączenie kolejowe i zaangażował się w przeprojektowanie portu. Jego wyniki zostaną zaprezentowane publicznie w ramach wystawy zorganizowanej przez Urząd ds. Ochrony Zabytków w Hamburgu.
Gmach Gimnazjum
https://denkmal-aktiv.de/schulprojekte/archiv/schulen-2017/gymnasium-klosterschule-hamburg/
Okazją jest coroczny Festiwal Otwartych Ogrodów HYDROOGRÓD Józefów 2013 r.
Dojazd:
Dojazd do siedziby Hydrosfery – 2 bryczki od godz. 12.45 z placu przy Tesco, drogą przez las ( ul. Rodziewiczówny, Wodociągowa, Drogowców 20).
- trasa rowerowa przez las od ul. Wiązowskiej ulicami: Rodziewiczówny, Wodociągowa, Drogowców 20. ( parking dla rowerów przy ogrodzeniu Spółki).
- samochodem ul. Wyszyńskiego, Nadwiślańska, Drogowców 20 ( trasy oznakowane logo Festiwalu i Hydrosfery).
Program jest bardzo atrakcyjny:
13.00 – 13.20 Otwarcie imprezy, słowo wstępne Prezesa Spółki. Przywitanie Gości. Poinformowanie o celu imprezy, kolejności zdarzeń, wymienienie sponsorów oraz przygotowanych atrakcji:
stoiska firmowe, wystawa TO CO JEST POD ZIEMIĄ….( materiały i urządzenia wodociągowe i kanalizacyjne):
jak duży jest m3 wody ? Jak podłączyć się do wody i kanalizacji ( stoiska JRP i Hydrosfery),
jak bada się wodę pod względem jakości?
Coś dla ciała – stoisko z napojami i słodyczami (ew. potrawy grillowe),
Atrakcja dla najmłodszych - 5 metrowa zjeżdżalnia typu Forest13.20 – 13.40 Występ Piotra Boruty z CZOCHEREM – bajka o Stworku Hydroforku (krótka historia wprowadzająca w temat ekologii, środowiska naturalnego, znaczenia wody w codziennym życiu).
Ogłoszenie konkursu rysunkowego – pomaluj Stworka Hydroforka, kolorowanki dla maluchów.
14.00 ZWIEDZANIE STACJI UZDATNIANIA WODY – co zmieniło się na Stacji Uzdatniania Wody, jak uzdatniana jest woda dla potrzeb naszego miasta. (pierwsza grupa do 15 os. ).
14.00 – 15.00 Gry i zabawy dla dzieci Konkursy o tematyce ekologicznej.
TEST WODY (która woda z kranu – trzy jednakowe (dzbanki z oznaczeniem A, B, C; WODA Z KRANU , WODA MINERALNA I WODA STOŁOWA). Konkurs dla chętnych osób dorosłych i dzieci.
15.00 – 15.15 – prelekcja na temat historii Spółki i realizacji Projektu Unijnego.
15.00 ZWIEDZANIE STACJI UZDATNIANIA WODY – jak uzdatniana jest woda dla potrzeb naszego miasta ( druga grupa do 15os. ).
15.15 – 15.30 Występ Piotra Boruty – żonglerka, balony, bańki mydlane….
15.30 – 15.45 Gry i konkursy ( co dzieci zapamiętały z przedstawionej tematyki).
15.45 – 16.00 Występ Piotra Boruty ( podsumowanie )
Około 16.00 Zakończenie Imprezy – HYDROOGRÓD 2013.
W trakcie całej imprezy oprawa muzyczna i inne atrakcje – Zespół „De Marco”.
W październiku 2021 roku rzecznik MPWiK Marek
Smółka poinformował mieszkańców Warszawy o tym, że w komorze kolektora praskiego pod ulicą Jagiellońską,
u zbiegu z ulicą ks. I. Kłopotowskiego, znajdują się dwie tablice
pamiątkowe w językach polskich i rosyjskim. Trudno czytelny w wyniku upływu
czasu napis na nich brzmi: „Kamień położony przez pełniącego obowiązki
prezydenta miasta Warszawy W. Litwińskiego na pamiątkę rozpoczęcia robót
kanalizacyjnych przedmieścia Pragi 20 października 1906 roku według projektu i
pod kierunkiem inżyniera W.H. Lindleya”.
Tablice w j. rosyjskim i polskim w komorze kolektora praskiego pod ulicą Jagiellońską
W październiku minęła 115. rocznica rozpoczęcia
kanalizowania Pragi pod kierunkiem Williama H. Lindleya. Miało to miejsce w
1906 roku. Tablice pozostaną na swoim miejscu, gdzie są od 115 lat, czyli w
komorze kolektora praskiego – poinformował rzecznik.
Informacja za:
https://radiowarszawa.com.pl/ponad-stuletnie-tablice-odkryte-na-pradze-przez-pracownikow-mpwik/
W 1866 roku w Europie pojawiła się kolejna fala epidemii cholery, która dotknęła także miasta węgierskie. W tej sytuacji Rada Miejska Peszt przyspieszyła działania na rzecz przyspieszenia decyzji o budowie wodociągu. Powołana w tym celu Komisja Miejska odwiedziła kilka miast zachodniej Europy, gdzie powstały nowoczesne wodociągi i kanalizacje. W tym także Hamburg i Frankfurt n/Menem, bowiem za radą głównego inżyniera Pesztu, Pála Szumraka (1801-1872), burmistrz Móric Szentkirályi, w połowie grudnia 1867 roku zaproponował, aby prace związane z zaopatrzeniem Pesztu w wodę powierzyć Williamowi Lindleyowi, słynnemu twórcy wodociągów i kanalizacji w miastach niemieckich.
59-letni wówczas Lindley przyjął propozycję. Po zapoznaniu się z sytuacją na miejscu sporządził projekt, który przekazał miastu na początku lutego 1868 roku. Zasugerował, aby do czasu zebrania stosownych funduszów na obszarze Placu Flotylli (stoczni) nad Dunajem (Flottillenplatzon, obecnie plac Kossutha Lajosa oraz skrzydło gmachu Parlamentu) powstał tymczasowy system pomp i studni, który służyłby do poboru wody naturalnie filtrowanej rzecznym żwirem (infiltracja brzegowa). Stąd siecią rur pompowana miała być do części śródmiejskiej miasta i jego mieszkańców. Ponieważ wydajność takiego ujęcia, ze względu na cienką warstwy żwiru była niewystarczająca, dla szybko rosnącej liczby mieszkańców miasta, zaprojektował budowę filtrów piaskowych z wód Dunaju oraz wydajniejszą przepompownię, sieci rurociągów i wysokopoziomowy zbiornik, który zapewniłby odpowiednie ciśnienie w sieci. Decyzją władz miasta William Lindley uzyskał zgodę na budowę wodociągów i zbiorników wody czystej, według jego projektu już od tego roku. Po audiencji u cesarza Franciszka I, burmistrz miasta i Lindley uzyskali pozwolenie na użytkowanie terenu stoczni. Budowę rozpoczęto w kwietniu w ekspresowym tempie i zakończono w listopadzie 1968 roku.
Tymczasowe wodociągi na placu Kossutha Lajosa i budowa zbiornika wody czystej w dzielnicy Kőbánya (1869 r.)
Imponujący dwupoziomowy podziemny zbiornik wodny zbudowano w latach 1869-1871 przy ulicy Ihász 29 (Kőbánya, 10. dzielnica Budapesztu) na wzgórzu Óhegy. Miał pojemność 10 800 m3 każdy i był w stanie pomieścić łącznie 21 600 m3 wody. Choć w tym czasie zużycie wody przez Peszt szacowano na 1850 m3 dziennie, Lindley zaplanował wodociągi, rurociągi i zbiorniki na dzienną wydajność 9100 m3/dobę. Zbiorniki budowali murarze z Włoch, cegły zostały wyprodukowane na Węgrzech.
Zbiornik wody czystej w dzielnicy Kőbánya (stan obecny)
W 1869 roku do Williama dołączył w Peszcie jego najstarszy syn, William Heerelein, który ukończył 16 lat i według ówczesnych zwyczajów uznany został za pełnoletniego. Ten sam schemat budowy zbiorników wodnych z Kőbányi zastosował on prawie ponad 40 lat później, w polskiej Łodzi.
Oddzielne miasta Buda, Óbuda i Peszt zostały oficjalnie zjednoczone w 1873 roku i otrzymały nową nazwę Budapeszt. Zbiorniki Kőbánya są nadal w użyciu i można je odwiedzać raz w roku, kiedy są opróżniane w celu ich konserwacji.
Praca ta nawiązała do wydarzenia wcześniejszego, odnotowanego na naszej stronie dwa miesiące wcześniej, a
mianowicie zatwierdzenia projektu w 1881 roku przez władze carskie i podpisania
umowy na ich budowę przez Magistrat z Williamem. H. Lindleyem. Autorzy pracy z
1911 roku nie wymieniają daty 3 lipca 1886 roku, która w okresie międzywojennym
dała początek obchodom kontynuowanym po dzień dzisiejszy. Praca zbiorowa
opublikowana nakładem inżyniera Szenfelda to publikacja na 30–rocznicę
zatwierdzenia projektów [21 kwietnia 1881 roku] i podpisania umowy z Lindleyami
[23 lipca 1881 roku].
Warto tu dodać, że współpracownicy W.H. Lindleya za początek uruchomienia prac wodociągowych w Warszawie uznali 1882 rok i pierwszy jubileusz 25-lecia zaplanowali na 1907 rok. Z tych samych prawdopodobnie powodów 4 lipca 1907 roku na terenie Stacji Filtrów, obok wieży ciśnień, odsłonięty został także pomnik (popiersie) Sokratesa Starynkiewicza, dłuta Jana Woydygi. Obchody te odbyły się jednak dwa lata później.
Na ten temat zob. R. Żelichowski, Lindleyowie. Dzieje inżynierskiej rodu, Biblioteka Lindleiana, t. II, Warszawa 2019, s. 278-284.
Po ponad połowie wieku, w sierpniu 2021 roku, na niemieckim rynku wydawniczym ukazała się nowa biografia Williama Lindleya. Jej autorem jest zaprzyjaźniony z nami hamburski historyk Ortwin Pelc a tytuł jego książki brzmi William Lindley (1808-1900). Ingenieur und Stadtplaner. Eine Biografie (William Lindley (1808-1900). Inżynier i urbanista. Biografia). Stanowi ona 26 tom z serii „Hamburgische Lebensbilder" wydawaną przez „Verein für Hamburgische Geschichte” i opublikowaną przez Wallenstein Verlag (Göttingen 2021).
Na tę niedużą objętościowo pozycję, liczącą 192 strony, o poręcznym formacie 21,5 x 12,5 cm, składa się 14 rozdziałów, z których zdecydowana większość dotyczy dokonań inżynierskich Lindleya w Wolnym Hanzeatyckim mieście Hamburgu.
To ważna i potrzebna książka. Od czasu pierwszej publikacji autorstwa Gustava H. Leo, powstałej w 1936 roku, opublikowanej sześćdziesiąt trzy lata później (Gustav H. Leo, William Lindley. Ein Pionier der technischen Hygiene, Hamburg 1969) wiedza historyków na temat Williama Lindleya i jego rodziny znacznie wzrosła. Ukazało się drukiem kilka nowych publikacji w języku polskim i niemieckim, odbyło się wiele konferencji okolicznościowych poświęconych W. Lindleyowi w Polsce i w Niemczech.
Wszystkie nowe informacje na temat dokonań tego wielkiego angielskiego inżyniera, w Hamburgu także znakomitego urbanisty, w zgrabnej formie zebrał, zilustrował i przystępnie opisał Ortwin Pelc. To pozycja niezbędna w biblioteczce każdego admiratora prac Williama Lindleya, a także osoby zainteresowanej historią miejskiej infrastruktury w XIX-wiecznej Europie. Gorąco polecamy jej lekturę!