W 1960 roku, a więc
sześćdziesiąt lat temu, Koksownia Kattwyk przygotowała specjalny medal
poświęcony pamięci Williama Lindleya. Na awersie znajduje się biust Williama
Lindleya z napisem:
HAMBURGERGAS (Hamburgski gaz, w górnej części) oraz WILLIAM LINDLEY, ERBAUER DES ERSTEN HAMBURGER
GASWERKS (W. Lindely, budowniczy pierwszej gazowni Hamburga, w dolnej:). Na rewersie umieszczono duży napis: HGW KOKEREI KATTWYK
1960 (Koksownia w Kattwyk, 1960).
Zbiory: Societas Lindleiana
Upamiętnienie dotyczyło otwarcia nowej koksowni w przemysłowej dzielnicy Hamburga otwartej w 1960 roku. Nowa koksownia istniała krótko. Wygaszona w 1981 roku, zburzona został w rok później.
W sierpnia 1844 roku nastąpiła uroczystość wmurowania kamienia węgielnego pod budowę pierwszej koksowni do produkcji gazu w Grasbrook. W rok później nadszedł czas: pierwsze publiczne latarnie gazowe do oświetlenia głównych ulice Hamburga gazem uzyskiwanym z węgla. Jesienią 1845 roku nastąpiła tak duża powódź, że nowa gazowa nie nadawała się do użytku. Potrzebny był nowy budynek. „Przejął go angielski inżynier William Lindley, który był również odpowiedzialny za budowę nowoczesnego zaopatrzenia w wodę w Hamburgu. Latarnie gazowe spłonęły ponownie pod koniec 1846 roku: w liczbie 2020. Jasność ulic sprawiła, że gazownia stała się tak popularna, że jej wizerunek zdobił rewersy kart do gry” – pisze Sasha Disko-Schmidt w tekście Gasversorgung für die moderne Stadt (Zaopatrzenie w gaz nowoczesnego miasta).
Zob. https://geschichtsbuch.hamburg.de/epochen/industrialisierung/gasversorgung-fuer-die-moderne-stadt/
Kattwyk wraz z Altoną znalazł się w obrębie Hamburga w 1937 roku. Obecnie z nawą tą wiąże się niezwykły most zwodzony Kattwykbrücke przerzucony nad południową Łabą, dla ruchu kolejowego i drogowego. Most o długości 290 metrów łączy Moorburg ze wschodnim półwyspem Kattwyk, który należy do wysp Łaby Hohe Schaar i Wilhelmsburga.
Urząd ds. Zabytków i Uniwersytet Nauk Stosowanych wspólnie opracowali aplikację, w której Lindley, jako cyfrowy bohater, komentuje rozwój miasta Hamburga.
William Lindley przemówił
W dniu 7 września 2018 roku, z okazji przypadającej dzień później 210-rocznicy urodzin Williama Lindleya, Uniwersytet Nauk Stosowanych (Hochschule für angewandte Wissenschaft, HAW) we współpracy z Instytutem Dziedzictwa Kulturowego w Hamburgu, uruchomił aplikację cyfrową ożywiającą Williama Lindleya.
Głosem niemieckiego aktora William Lindley powitał członków swojej rodziny, przebywających z tej okazji w Hamburgu oraz poinformował użytkowników aplikacji o swoich dokonaniach w tym mieście oraz o tym, jak istotne jest wspólne działanie, wymiana doświadczeń z innymi Europejczykami w kształtowaniu pozytywnych podstaw dla realizacji nowych, idących z duchem czasów projektów.
Niewielką próbkę tej aplikacji zobaczyć mogli wcześniej, bo już 8 stycznia 2018 roku, uczestnicy otwarcia Europejskiego Roku Dziedzictwa Kulturowego. Pokaz odbył się w Wielkiej Sali Ratusza w Hamburgu.
Na fotografii cyfrowa postać Williama Lindleya, który prosi prof. Monikę Grütters, Ministra Stanu ds. Kultury i Mediów, dr. Martina Müncha, Prezesa DNK, dr. Carsten Brosdę, senator ds. Kultury i mediów w Hamburgu, Petra Kammerevert, europosłankę, aby oficjalnie zainaugurowali Europejski Rok Dziedzictwa Kulturowego 2018.
Z wielką przyjemnością informujemy, że na zaproszenie organizatorów Międzynarodowego Festiwalu Pianistycznego Chopin w sercu Warszawy, Towarzystwo Lindleyowskie "Societas Lindleiana" zostało Honorowym Patronem tej najważniejszej tego lata imprezy kulturalnej naszej stolicy.
***
Inauguracyjny
recital włoskiej artystki Leonory Armellini będzie miał
miejsce 7 lipca
o godzinie 16.00. |
Kolejne recitale odbędą się w dniach: 14, 21, 28 lipca oraz 4, 11, 18 i 25 sierpnia 2018 r. *** |
Cieszymy się z tego zaszczytu podwójnie. Po pierwsze, na rok 2018 przypada dwieście dziesiąta rocznica urodzin Williama Lindleya, założyciela inżynierskiego rodu, którego trzech synów nadzorowało prace kanalizacyjne i wodociągowe w Warszawie. Centralne obchody odbędą się jesienią w mieście Hamburgu, gdzie zaczęła się europejska kariera Lindleyów.
Po drugie, festiwal będzie miał miejsce w nadzwyczaj pięknie odrestaurowanym kościele Świętej Trójcy, w którym „w roku 1825 Fryderyk Chopin wystąpił przed carem Aleksandrem I i otrzymał od niego pierścień z brylantem. Młody kompozytor śpiewał także w parafialnym chórze i słuchał tu kazań” - pisze Przemysław Lechowski, dyrektor artystyczny festiwalu.
Dla naszego Towarzystwa Lindleyowskiego najważniejsze jest to, że organizatorzy zauważyli i docenili, obok oczywistej religijnej roli kościoła (świątynia Boża) i kulturalnej (dokonała akustyka), jej skromną całkiem świecką rolę w dziejach naszego miasta.
W 1881 roku oko Williama Heerleina Lindleya, angielskiego inżyniera cywilnego, w czasie wizyty w Warszawie, padło na elegancki w proporcjach, zaprojektowany przez samego Szymona Bogumiła Zuga, królewskiego architekta, kościół Świętej Trójcy. Nie względy religijne odegrały tu największą rolę, choć William H. Lindley był członkiem kościoła anglikańskiego, ale fakt, że wraz z wieńczącym go krzyżem był najwyższą budowlą ówczesnej Warszawy. Po rezygnacji ze względu na stan zdrowia siedemdziesięciotrzyletniego ojca Williama z prac nad kanalizacją i wodociągami Warszawy wszystkie jego obowiązki przejął najstarszy syn William H. Lindley.
Do tak wielkiej inwestycji infrastrukturalnej miasta potrzebny był nowoczesny i dokładny jego pomiar, a także szczegółowy plan. Do pomiarów zaś potrzebna była odpowiednia sieć punktów triangulacyjnych. I tak to na plan pierwszy wysunął się kościół Świętej Trójcy przy obecnym placu Stanisława Małachowskiego (wówczas placu Ewangelickiego przy ulicy Mazowieckiej i Erywańskiej). Krzyż na jego kopule wybrany został przez Williama H. Lindleya jako punkt główny (zero geodezyjne) do triangulacji Warszawy, w którym się zbiegało pięć punktów pomiarowych wyznaczonych w różnych miejscach miasta (szczegóły zob. R. Żelichowski, Paweł E. Weszpiński, Rok 1912. William Heerlein Lindley. Plan Warszawy. Wyd. Muzeum Warszawy 2016).
Jak pisał dr Paweł E. Weszpiński: „Wliczając pomiary i kartowanie uzupełniające, 237 ulic miasta na lewym brzegu Wisły skartowano w latach 1883-1893 na 686 arkuszach szkiców, a 71 ulic Pragi w latach 1903-1904 – na 170 arkuszach szkiców. Łącznie prace objęły 308 warszawskich ulic o długości 187,4 km, pomieszczono je na 836 arkuszach szkiców” (s. 161).
Przygotowania do prac triangulacyjnych w Warszawie ilustruje reprodukowana poniżej strona albumu pamiątkowego przygotowanego przez współpracowników Williama H. Lindleya z okazji 25-rocznicy rozpoczęcia prac kanalizacyjnych i wodociągowych w naszym mieście. Centralnym punkt tej strony stanowi kopuła i krzyż kościoła Świętej Trójcy. Widoczne jest także pięć pozostałych punktów pomiarów.
Organizatorzy/Organizers
Parafia Ewangelicko-Augsburska Świętej Trójcy W Warszawie
Towarzystwo im. Fryderyka Chopina
Partnerzy Artystyczni/Atristic Partners
Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny Towarzystwa Chopinowskiego W Hanowerze / Niemcy
Syberyjski Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny Im. Fryderyka Chopina W Tomsku / Rosja
Warszawskie Warsztaty Pianistyczne
Partnerzy Organizacyjni/Organizational Partners
Zespół Państwowych Szkół Muzycznych im. Fryderyka Chopina W Warszawie
Patronaty/Patronate
Towarzystwo Lindleyowskie Societas Lindleiana
Pod koniec 2017 roku otrzymaliśmy bardzo miły list od pana Chingiza Mehbaliyeva z Baku, który sam siebie nazywa "malarzem, który czerpie inspirację z wyjątkowych wydarzeń historycznych". W 2017 roku poszukiwał informacji na temat budowy wodociągu Szollar i natrafił na angielski tekst "Water - Not a Drop to Drink." Jak Baku doczekało się pitnej wody - brytyjski inżynier William H. Lindley", opublikowany przez Ryszarda Żelichowskiego w Azerbejdżanie.
Był pod wrażeniem sposobu, w jaki angielski inżynier William H. Lindley i filantrop H.Z. Tagijew pracowali razem nad budową wodociągu Szollar.
Jako artysta przelał swoje emocje na papier w serii szkiców. W 2017 roku miasto Baku obchodziło 100. rocznicę ukończenia wodociągów dostarczających najwyższej jakości wodę ze źródła w górach Dolnego Kaukazu, 170 km od Baku.
Pan Mehbaliyev postanowił obraz, który nazwał "Budową wodociągu Szollar (Shollar)" i zadedykował go 100. rocznicy budowy wodociągu.
Na
zdjęciu (od lewej do prawej) William Heerlein Lindley, Haji Zeynalabdin
Tagijev i
wyimaginowany tłumacz na budowie.
Uważamy, że obraz jest bardzo udany i
wiernie oddaje podobiznę W.H. Lindleya. Zarząd Societas Lindleiana gratuluje
panu Mehbaliyevowi świetnego pomysłu i wielkiego talentu artystycznego!
A oto sam artysta i jego dzieło:
Lokalne media opublikowały z sympatią pracę i informacje o autorze:
w języku angielskim:
i rosyjskim:
http://yenicag.ru/chingiz-mekhbaliev-pochtil-pamyat-uilya/
http://yenicag.ru/chingiz-mekhbaliev-pochtil-pamyat-uilya/
Powyżej fot. 1 i 2 wejście do kanału w Mannheim. Fot. 3 wejście do łódzkiej Dętki.
Oryginał w j. niemieckim cytowanego tekstu zob.: https://www.mannheim.de/de/nachrichten/er-baute-mannheims-abwassersystem